گنجور

بخش ۷

دبیر جهاندیده را پیش خواند
دل آگنده بودش همه برفشاند
جهاندار چون کرد آهنگ مرو
به ماهوی سوری کنارنگ مرو
یکی نامه بنوشت با درد و خشم
پر از آرزو دل پر از آب چشم
نخست آفرین کرد بر کردگار
خداوند دانا و پروردگار
خداوند گردنده بهرام و هور
خداوند پیل و خداوند مور
کند چون بخواهد ز ناچیز چیز
که آموزگارش نباید به نیز
بگفت آنک ما را چه آمد بروی
وزین پادشاهی بشد رنگ و بوی
ز رستم کجا کشته شد روز جنگ
ز تیمار بر ما جهان گشت تنگ
بدست یکی سعد وقاص نام
نه بوم و نژاد و نه دانش نه کام
کنون تا در طیسفون لشکرست
همین زاغ پیسه به پیش اندرست
تو با لشکرت رزم را ساز کن
سپه را برین بر هم آواز کن
من اینک پس نامه بر سانِ باد
بیایم به نزد تو ای پاک و راد
فرستادهٔ دیگر از انجمن
گزین کرد بینا‌دل و رای‌زن

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دبیر جهاندیده را پیش خواند
دل آگنده بودش همه برفشاند
هوش مصنوعی: دل عارف و دانا را فراخواند، در حالی که پر از احساسات و اندیشه‌های عمیق بود و تمام اندوه و مشکلاتش را بر دوش می‌کشی.
جهاندار چون کرد آهنگ مرو
به ماهوی سوری کنارنگ مرو
هوش مصنوعی: وقتی که فرمانروای جهان قصد سفر به مرو را دارد، تو هم به آنجا نرو و به کلانترش به نام ماهوی سوری نزدیک نشو.
یکی نامه بنوشت با درد و خشم
پر از آرزو دل پر از آب چشم
هوش مصنوعی: کسی نامه‌ای نوشت که پر از احساسات شدید درد و خشم بود. او آرزوهای زیادی داشت و دلش مملو از اشک بود.
نخست آفرین کرد بر کردگار
خداوند دانا و پروردگار
هوش مصنوعی: ابتدا ستایش می‌کند خالق و پروردگار را، آن دانای بزرگ.
خداوند گردنده بهرام و هور
خداوند پیل و خداوند مور
هوش مصنوعی: خداوندی که به دور بهرام و خورشید می‌چرخد، و همچنین اوست که بر فیل‌ها و موریانه‌ها تسلط دارد.
کند چون بخواهد ز ناچیز چیز
که آموزگارش نباید به نیز
هوش مصنوعی: وقتی کسی بخواهد از هیچ چیزی، چیز با ارزشی بسازد، باید بدانیم که معلم او نباید از غرور و خودبزرگ‌بینی به خود بگیرد.
بگفت آنک ما را چه آمد بروی
وزین پادشاهی بشد رنگ و بوی
هوش مصنوعی: او گفت که چه بر ما گذشت که این پادشاهی به رنگ و بوی دیگری درآمد.
ز رستم کجا کشته شد روز جنگ
ز تیمار بر ما جهان گشت تنگ
هوش مصنوعی: در جنگی که رستم کشته شد، دنیا برای ما تنگ و سخت گردید و احساس نگرانی و ناراحتی بر ما مستولی شد.
بدست یکی سعد وقاص نام
نه بوم و نژاد و نه دانش نه کام
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که هرکسی که به مقام و جایگاه بالایی دست پیدا کرده، نه به خاطر محل تولد یا نژادش، و نه به خاطر دانش یا موفقیت‌هایش، بلکه به خاطر ویژگی‌ها و حسن نیتی است که دارد.
کنون تا در طیسفون لشکرست
همین زاغ پیسه به پیش اندرست
هوش مصنوعی: حال نوبت آن رسیده که در طیسفون، لشکر به راه افتاده و این زاغ نالان پیشروی می‌کند.
تو با لشکرت رزم را ساز کن
سپه را برین بر هم آواز کن
هوش مصنوعی: می‌توانی با نیروهایت آماده نبرد شوی و فرمانده ارتش را به فعالیت و همکاری وادار کنی.
من اینک پس نامه بر سانِ باد
بیایم به نزد تو ای پاک و راد
هوش مصنوعی: من اکنون مانند باد به سوی تو می‌آیم، ای پاک و مهربان.
فرستادهٔ دیگر از انجمن
گزین کرد بینا‌دل و رای‌زن
هوش مصنوعی: کسی را از میان گروه برگزید که زیرک و دانا باشد.