گنجور

بخش ۱۹

به گودرز گفت آن زمان پهلوان
کز ایدر برو زود روشن روان
پیامی ز من پیش کاووس بر
بگویش که مارا چه آمد به سر
به دشنه جگرگاه پور دلیر
دریدم که رستم مماناد دیر
گرت هیچ یادست کردار من
یکی رنجه کن دل به تیمار من
ازان نوشدارو که در گنج تست
کجا خستگان را کند تن درست
به نزدیک من با یکی جام می
سزد گر فرستی هم اکنون به پی
مگر کاو ببخت تو بهتر شود
چو من پیش تخت تو کهتر شود
بیامد سپهبد بکردار باد
به کاووس یکسر پیامش بداد
بدو گفت کاووس کز انجمن
اگر زنده ماند چنان پیلتن
شود پشت رستم به نیرو ترا
هلاک آورد بی‌گمانی مرا
اگر یک زمان زو به من بد رسد
نسازیم پاداش او جز به بد
کجا گنجد او در جهان فراخ
بدان فر و آن برز و آن یال و شاخ
شنیدی که او گفت کاووس کیست
گر او شهریارست پس طوس کیست
کجا باشد او پیش تختم به پای
کجا راند او زیر فر همای
چو بشنید گودرز برگشت زود
بر رستم آمد به کردار دود
بدو گفت خوی بد شهریار
درختیست خنگی همیشه به بار
ترا رفت باید به نزدیک او
درفشان کنی جان تاریک او

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به گودرز گفت آن زمان پهلوان
کز ایدر برو زود روشن روان
هوش مصنوعی: پهلوان به گودرز گفت که در آن زمان، از ایدر سریع‌تر برو و روشن‌دل باش.
پیامی ز من پیش کاووس بر
بگویش که مارا چه آمد به سر
هوش مصنوعی: پیامی از من به کاووس برسان که چه سرنوشتی برای ما پیش آمده است.
به دشنه جگرگاه پور دلیر
دریدم که رستم مماناد دیر
هوش مصنوعی: من با داسی برنده به قلب دلاوران حمله کردم تا مانند رستم کسی دیگر باقی نماند.
گرت هیچ یادست کردار من
یکی رنجه کن دل به تیمار من
هوش مصنوعی: اگر از کارهایم یادگاری داری، کمی به خودت زحمت بده و دلت را به حال من بسوزان.
ازان نوشدارو که در گنج تست
کجا خستگان را کند تن درست
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که نوشدارویی که در گنج تو وجود دارد، کجاست که بتواند بیماران یا خستگان را درمان کند. به نوعی، شاعر به اهمیت و ارزش دارو یا راه حل‌هایی اشاره می‌کند که در دسترس نیستند و به دنبال آن است که بدانند چگونه می‌توان به درمان و بهبودی دست یافت.
به نزدیک من با یکی جام می
سزد گر فرستی هم اکنون به پی
هوش مصنوعی: می‌گوید اگر هم اکنون برای من یک جام شراب بفرستی، این کار به نزدیکی و دوستی من با تو می‌افزاید.
مگر کاو ببخت تو بهتر شود
چو من پیش تخت تو کهتر شود
هوش مصنوعی: آیا می‌شود که وضع تو بهتر شود، در حالی که من در برابر تو کوچک‌تر و بی‌ارزش‌تر باشم؟
بیامد سپهبد بکردار باد
به کاووس یکسر پیامش بداد
هوش مصنوعی: سردار به سرعت به سوی کاووس رفت و همه پیامش را به او منتقل کرد.
بدو گفت کاووس کز انجمن
اگر زنده ماند چنان پیلتن
هوش مصنوعی: کاووس به او گفت که اگر از این جمع زنده بماند، همانند یک پهلوان خواهد بود.
شود پشت رستم به نیرو ترا
هلاک آورد بی‌گمانی مرا
هوش مصنوعی: بدون شک، اگر به قدرت رستم پشت‌کنید، به آسانی می‌توانید مرا نابود کنید.
اگر یک زمان زو به من بد رسد
نسازیم پاداش او جز به بد
هوش مصنوعی: اگر یک بار به من آسیب برسد، جز به بدی نمی‌توانم پاداش او را بدهم.
کجا گنجد او در جهان فراخ
بدان فر و آن برز و آن یال و شاخ
هوش مصنوعی: آیا می‌توان او را در این دنیای وسیع جا داد، در حالی که به آن همه زیبایی و عظمتش اشاره می‌شود؟
شنیدی که او گفت کاووس کیست
گر او شهریارست پس طوس کیست
هوش مصنوعی: او می‌گوید که اگر کاووس، پادشاه است، پس طوس که هست؟
کجا باشد او پیش تختم به پای
کجا راند او زیر فر همای
هوش مصنوعی: او کجا می‌تواند باشد در برابر تخت من، در حالی که کجا می‌تواند او را زیر فرش سلطنتی بیاندازد؟
چو بشنید گودرز برگشت زود
بر رستم آمد به کردار دود
هوش مصنوعی: وقتی گودرز حرف‌ها را شنید، سریعاً برگشت و به سمت رستم رفت، طوری که به نظر می‌رسید مانند دودی به او نزدیک می‌شود.
بدو گفت خوی بد شهریار
درختیست خنگی همیشه به بار
هوش مصنوعی: او به او گفت: ای پادشاه، خصلت ناپسند مانند درختی است که همیشه بی‌ثمر و بی‌فایده می‌ماند.
ترا رفت باید به نزدیک او
درفشان کنی جان تاریک او
هوش مصنوعی: باید برای او بروی و جان تاریکش را روشن کنی.

خوانش ها

بخش ۱۹ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1391/03/10 10:06
علی

خیلی عالی بود

1392/02/08 22:05
رهام

برز به معنی بلندی و قد و قامت بلند ونیز شکوه و جلال وهمچنین ارتفاع بلند چنان که از آن در البرز استفاده شده است

1392/02/09 00:05
امین کیخا

برز توی البرز هم امده اسم اوستایی ان هارا برزیتی است ، چکاد ان محل برقراری گذر پل چینود که باید از ان گذر کردن
صراط با سرتک فارسی یعنی راه و street انگلیسی همریشه است ، گزیدن این واژه گویا اسوده دلی همه انسانها ست که صراط حق است

1394/03/17 15:06
احمد رحمت بر

روایتی دیگر از بیت 16:
بدو گفت:«خویِ بدِ شهریار ----- درختی است جنگی، همیشه ببار

1394/03/17 16:06
احمد رحمت بر

معنی این بیت چیست؟
بدو گفت خوی بد شهریار
درختیست خنگی همیشه به بار

1394/03/17 16:06
دوستدار

خنگ با صدای زبر( فتحه) تباهی معنی میدهد.

1399/01/21 23:03
جاوید

به نظر من برز در اینجا مخفف شده برازنده بودن هست برازنده گی شایسته گی

1399/01/22 00:03
nabavar

کجا گنجد او در جهان فراخ
بدان فر و آن برز و آن یال و شاخ
برز به مانای قد و قامت است