ارنواز به معنی ارنه یعنی خوب ونیکو و واز به معنی واژه و سخن ونامیست زیبا و پسندیده

نوز مخفف هنوز است و نوز وناز و ناکرده و نام گوش نوازست و استفاده از صنعت واژآرایی در این مصراع نمایان است

پاکیزه مغز به معنی زیرک وپاک رای و باهوش و تیز امروز

نه بازیست به معنی سهل و اسان نگرفتن

سگالیدن به معنی سگالش و مشورت و رای و گاهی فراتر از آن و دور اندیشی و تدبیر

«سگالیدن» بر اساس لغت‌نامه‌ی معین معنی دمی هم دارد که به نظر در این شعر منظور همان معنی دوم است:
سگالیدن: (س دَ) (مص ل .) 1 - اندیشیدن . 2 - خصومت ورزیدن .

ز دهقان پر مایه کس را ندید که پیوسته آفریدون سزید
اشباه است
ز ایران پر مایه کس را ندید که پیوسته آفریدون سزید
و(پیوسته=پسران فریدون)،(سزید=سزیدن=سزاوا)

خرامان بیامد به نزدیک سرو_چنان چون به پیش گل اندر تذرو
اشتباه است
خرامان بیامد به نزدیک سرو_به شادی چو پیش کل اید تذرو
(تذرو=خروس صحرایی)

سه پوشیده رخ را سه دیهیم جوی_سزا را سزاوار بی گفت وگوی
اشتباه است
سه پوشیده رخ را سه دیهیم جوی_سزا در سزا کار بی گفتوگوی

درود بر شما نسترن بانو
بر اساس کدام نسخه می فرمایید باید به جای واژه دهقان، از واژّ ایران استفاده شود؟
ز دهقان پر مایه کس را ندید
که پیوسته آفریدون سزید
این بیت به نظر اشتباه نمی آید. طبقه دهقانان طبقه بالادست جامعه بودند (در معنی امروزی دهقان نبوده است). بنابراین طبیعی است که جندل در بین این طبقه به فکر یافتن دخترانی سزاوار برای پسران فریدون باشد.

درود بی کران بر نسترن بانو
خرامان بیامد به نزدیک سرو
چنان چون به پیش گل اندر تذرو
بر اساس نسخه مسکو، بیت بالا صحیح است. منبع شما جه بوده است؟

درود.
تا مشک بوید بر گاه بوییدن:
مرا گفت شاه یمن را بگوی که بر گاه تا مشک بوید ببوی
« تا مشک بوید بر گاه بوییدن»: جمله دعایی است یعنی تا زمانی که مشک بوی خوش می‌دهد (یعنی تا ابد چون مشک همیشه بوی خوب می‌دهد) تو در مسند پادشاهی جاودانه بمانی./ «ببوی»: فعل امر است از بودن به معنی بباش.

بَدی (= باشی):
بدو گفت جندل که خرّم بدی همیشه زتو دور دستِ بدی
«بَدی»: در لت ِ اول کوتاه شده ی بادی = باشی است. خرّم بدی: شاد باشی./ بدی در لت دوم: بلا؛ پیشامد بد./
بُوی:
بدان ای سرِ مایه تازیان کز اختر بوی جاودان بی زیان
«بُوی»: باشی./ سرِ مایه: مهتر، بزرگتر./ لت ِ دوم یعنی تا ابد ستاره بخت تو برایت بی‌گزند باشد.کنایه از این که روزگار به کام ِ تو باد.

ز دهقان پرمایه کس را ندید
که پیوستهٔ آفریدون سزید
دهقان در شاهنامه به معنی کشاورز نیست و همان دهگان یا زمین داران و مجازا به معنی اقوام اصیل ایرانی است.

از ایران یکی کهترم چون شمن
پیام آوریده به شاه یمن
شمن، در لغت به معنی بت پرست است ولی در اینجا در مجاز به کار رفته است یعنی متظور جندل این است که من بندهٔ یک انسان بزرگ تر از خودم هستم که منظور همان فریدون است.

کجا نام او جندل پرهنر
به هر کار دلسوز بر شاه بر
دلسوز، به صورت دلسوزه هم در نسخه‌ها آمده است.
(به) را بزرگواری کنید اصلاح بشه بر اثر اشتباه تایپی (بخ) نوشته شده است. سپاس

ز دهقان پر مایه کس را ندید
که پیوستهٔ آفریدون سزید
با توجه به حاشیه‌های بالا، بر اساس تصحیح دکتر خالقی مطلق ( دهقان) صحیح است.

با سلام
به نظر بنده
در این بیت
ز دهقان پر مایه کس را ندید
که پیوستهٔ آفریدون سزید
به جای پیوسته باید ((پیوستن)) به کار رود
یعنی
ز دهقان پر مایه کس را ندید*که پیوستن آفریدون سزید

با سلام
لطفا یکی بگه این بیت یعنی چی
سه فرزند شایستهٔ تاج و گاه
اگر داستان را بود گاه ماه
ممنون

بزرگواران گرام پیشنهاد می کنم لحظه ای تاّمل و توجه داشته باشیم که در برابر فردوسی شاعر بزرگ هستیم و شاهکار ایشان. آیا سزاست که به فردوسی بگوئیم بجای این واژه آن واژه را بکار ببر. قطعا شما هم با من همراّی هستید که نظراتی که بدون سند و تحقیق  می دهیم نه تنها سودی ندارد که می تواند مایه سردرگمی و اشتباه دیگران بشود.

و سه دختر بخت‌خسرو، شاه تازیکان را بخواست و به زنی به پسران داد