گنجور

بخش ۱۳

الا ای خریدار مغز سخن
دلت برگسل زین سرای کهن
کجا چون من و چون تو بسیار دید
نخواهد همی با کسی آرمید
اگر شهریاری و گر پیشکار
تو ناپایداری و او پایدار
چه با رنج باشی چه با تاج و تخت
ببایدت بستن به فرجام رخت
اگر ز آهنی چرخ بگدازدت
چو گشتی کهن نیز ننوازدت
چو سرو دلارای گردد به خم
خروشان شود نرگسان دژم
همان چهرهٔ ارغوان زعفران
سبک مردم شاد گردد گران
اگر شهریاری و گر زیردست
بجز خاک تیره نیابی نشست
کجا آن بزرگان با تاج و تخت
کجا آن سواران پیروزبخت
کجا آن خردمند کندآوران
کجا آن سرافراز و جنگی سران
کجا آن گزیده نیاکان ما
کجا آن دلیران و پاکان ما
همه خاک دارند بالین و خشت
خنک آنک جز تخم نیکی نکشت
نشان بس بود شهریار اردشیر
چو از من سخن بشنوی یادگیر

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

الا ای خریدار مغز سخن
دلت برگسل زین سرای کهن
هوش مصنوعی: ای کسی که به دنبال دریافت دانش و فهم صحیح هستی، دل خود را از این دنیای پر دردسر و کهنه باز کن و به جستجوی حقیقت بپرداز.
کجا چون من و چون تو بسیار دید
نخواهد همی با کسی آرمید
هوش مصنوعی: در این دنیا مانند ما دو نفر را نخواهی دید که به این اندازه به یکدیگر نزدیک و صمیمی باشند.
اگر شهریاری و گر پیشکار
تو ناپایداری و او پایدار
هوش مصنوعی: اگر تو پادشاهی و یا اگر فقط یک کارگزار هستی، هر دو باید بدانی که این دنیا ناپایدار است، اما کسی که در خدمت توست، ممکن است ثابت و پایدار بماند.
چه با رنج باشی چه با تاج و تخت
ببایدت بستن به فرجام رخت
هوش مصنوعی: چه در سختی و رنج باشی و چه در شکوه و مقام، در هر صورت باید در پایان کار، خودت را برای سرنوشت آماده کنی.
اگر ز آهنی چرخ بگدازدت
چو گشتی کهن نیز ننوازدت
هوش مصنوعی: اگر چرخ زندگی تو را بر اثر سختی‌ها و مشکلات نابود کند، حتی اگر در گذشته همواره خوشبخت و موفق بوده‌ای، دیگر کسی به تو بها نخواهد داد.
چو سرو دلارای گردد به خم
خروشان شود نرگسان دژم
هوش مصنوعی: وقتی زیبایی مانند سرو خوش‌قد و قامت می‌شود، گل‌های نرگس نیز دلگیر و پر از غم می‌شوند.
همان چهرهٔ ارغوان زعفران
سبک مردم شاد گردد گران
هوش مصنوعی: سخن از زیبایی و موقعیت اجتماعی است که چگونه چهرهٔ سرخ و خوش رنگ زعفران می‌تواند موجب شادی و خوشحالی مردم شود، حتی اگر این شادی به قیمت سنگینی باشد. یعنی زیبایی و سرزندگی می‌تواند تأثیری عمیق و مثبتی بر روح‌ و روان انسان‌ها بگذارد.
اگر شهریاری و گر زیردست
بجز خاک تیره نیابی نشست
هوش مصنوعی: اگر در مقام سلطنت باشی یا در مقام زیردستی، در نهایت چیزی جز خاک سیاه نخواهی یافت.
کجا آن بزرگان با تاج و تخت
کجا آن سواران پیروزبخت
هوش مصنوعی: کجاست آن همه بزرگان که با تاج و تخت زندگی می‌کردند؟ کجاست آن جنگجویان پیروزی که همیشه موفق بودند؟
کجا آن خردمند کندآوران
کجا آن سرافراز و جنگی سران
هوش مصنوعی: کجا هستند آن دانایان و کسانی که شجاعت و افتخار دارند و در میدان جنگ می‌درخشند؟
کجا آن گزیده نیاکان ما
کجا آن دلیران و پاکان ما
هوش مصنوعی: کجاست آن نیاکان برگزیده ما و کجاست آن شیرمردان و انسان‌های پاک‌زاده ما؟
همه خاک دارند بالین و خشت
خنک آنک جز تخم نیکی نکشت
هوش مصنوعی: همه در زندگی خود، از خاک و زمین استفاده می‌کنند و بر روی خشت‌های سرد می‌خوابند. اما تنها کسی که به فکر کاشتن خوبی‌ها و اعمال نیک است، می‌تواند به نتیجه‌ای مثبت برسد.
نشان بس بود شهریار اردشیر
چو از من سخن بشنوی یادگیر
هوش مصنوعی: وقتی سخن من را می‌شنوی، باید از آموزه‌های شهریار اردشیر عبرت بگیری و یاد بگیری.

حاشیه ها

1393/08/15 01:11
مسعود

کجا آن خردمند گندآوران
«گند آور» صحیح است