گنجور

شمارهٔ ۴۸

ز پس افتادگان عرض نیازی پیشوایان را
که دشوارست قطع وادی این فرسوده پایان را
که می‌گوید نوابخشان این کو را که یک ساعت
به طرف دامنی گیرند دست این بینوایان را
چه خواهد شد نگاهی گر نباشد گوشة چشمی
بدین بیگانگی تا کی توان دید آشنایان را
غنای سلطنت کم‌مایه‌تر از مسکنت دیدم
مگر غالب شریکی هست با شاهان گدایان را
فریب رهبران شرع بیش از رهزنان باشد
نمی‌دانم که از ره برده باشد رهنمایان را؟
دماغ دوربینی‌های عقل از عاشقان ناید
دلیل دیگری می‌باید این آشفته‌رایان را
به من گفتی چرا فیّاض ترک زهدورزی کرد
چه دانم من به وی تقریر کن این بخت‌آیان را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز پس افتادگان عرض نیازی پیشوایان را
که دشوارست قطع وادی این فرسوده پایان را
هوش مصنوعی: افراد عقب‌مانده و نیازمندان، برای رهبران و پیشوایان خود درخواست‌هایی دارند، زیرا عبور از مشکلات و تمام کردن این راه سخت و طولانی بسیار دشوار است.
که می‌گوید نوابخشان این کو را که یک ساعت
به طرف دامنی گیرند دست این بینوایان را
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به افرادی دارد که در حالتی نابهنجار و بی‌پناه به سر می‌برند و در تلاشند تا کسی به آنها کمک کند و دست آنها را بگیرد. گویا این افراد به دنبال آنند که کسی توجهی به وضعیت آنان داشته باشد و از سختی‌ها و مشکلات‌شان بکاهد.
چه خواهد شد نگاهی گر نباشد گوشة چشمی
بدین بیگانگی تا کی توان دید آشنایان را
هوش مصنوعی: اگر نگاهی مانند گوشه چشمی به این بیگانگی نداشته باشیم، چه به سرمان خواهد آمد؟ تا کی می‌توانیم آشنایان را ببینیم؟
غنای سلطنت کم‌مایه‌تر از مسکنت دیدم
مگر غالب شریکی هست با شاهان گدایان را
هوش مصنوعی: در زندگی تجربه کرده‌ام که ثروت و موقعیت سلطنتی ارزش چندانی ندارند و در واقع، گاهی اوقات گداها و فقرا هم می‌توانند شادی و رضایت را بیشتر از پادشاهان داشته باشند.
فریب رهبران شرع بیش از رهزنان باشد
نمی‌دانم که از ره برده باشد رهنمایان را؟
هوش مصنوعی: فریب و گمراهی که رهبران و کسانی که به اصول شرعی تکیه دارند به مردم می‌دهند، بیشتر از دزدان و بی‌رحمانه است. نمی‌دانم چه چیزی باعث شده که این راهنمایان، خودشان از این مسیر گم شوند؟
دماغ دوربینی‌های عقل از عاشقان ناید
دلیل دیگری می‌باید این آشفته‌رایان را
هوش مصنوعی: عقل، مانند دوربینی است که نمی‌تواند عشق و احساسات عمیق عاشقان را به درستی درک کند. برای فهمیدن این افراد با ذهن آشفته، به دلیل و تبیین دیگری نیاز است.
به من گفتی چرا فیّاض ترک زهدورزی کرد
چه دانم من به وی تقریر کن این بخت‌آیان را
هوش مصنوعی: به من گفتی چرا فرد بخشنده از زهد و پارسایی دوری کرده است، من چه می‌دانم، به او بگو درباره این افرادی که در خوش‌شانسی و بخت خوب هستند، صحبت کند.