گنجور

شمارهٔ ۲۸

نفی قیل و قال کم کن ای که خواهی حال‌ها
حال‌ها مغزست و بر وی پرده قیل و قال‌ها
گلبن برهان بهار طرفه‌ای دارد ز پیش
باش تا گل‌ها دمد از خار استدلال‌ها
تا جمال خویش بینی دل ز هر نقشی بشوی
پرده‌های چهرة آیینه شد تمثال‌ها
نامة اعمال را حرف معاصی زینب است
بر عذار نیکوان خوش می‌نماید خال‌ها
عشق یک حرف است و معنی کاروان در کاروان
زهرة تفصیل‌ها شد آب ازین اجمال‌ها
حرف ما کج‌مج‌زبانان عشق می‌داند که چیست
همچو مادر کس نمی‌داند زبان لال‌ها
درهم ماه است حاصل در کف و دینار مهر
عمرها شد خاک می‌بیزیم ازین غربال‌ها
هر دو عالم را به جای دست بر هم می‌زنیم
وقت پروازست می‌باید به هم زد بال‌ها
لحظه‌ای تا وصل او فیّاض گردد قسمتم
صرف این یک لحظه کردم ماه‌ها و سال‌ها

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نفی قیل و قال کم کن ای که خواهی حال‌ها
حال‌ها مغزست و بر وی پرده قیل و قال‌ها
هوش مصنوعی: سخنان بیهوده و گفت‌وگوهای بی‌فایده را کم کن ای کسی که می‌خواهی به حقیقت دست یابی. اصل ماجرا درونی و عمیق است و در اینجا فقط حجاب‌هایی از قیل و قال وجود دارد که باید کنار گذاشته شوند.
گلبن برهان بهار طرفه‌ای دارد ز پیش
باش تا گل‌ها دمد از خار استدلال‌ها
هوش مصنوعی: باغچه‌ای زیبا در فصل بهار جلوه‌ای خاص دارد. بهتر است در کنار آن باشی تا زمانی که گل‌ها از میان خارها سر بر آورند.
تا جمال خویش بینی دل ز هر نقشی بشوی
پرده‌های چهرة آیینه شد تمثال‌ها
هوش مصنوعی: برای اینکه زیبایی خود را ببینی، دل را از هر چه که هست پاک کن. آینه‌ها همچون تصاویری از زیبایی تو هستند.
نامة اعمال را حرف معاصی زینب است
بر عذار نیکوان خوش می‌نماید خال‌ها
هوش مصنوعی: نامه‌ای که نشان‌دهنده کارهای انسان‌هاست، در واقع زینت گناهان بر چهره نیکوکاران به حساب می‌آید و لکه‌هایی که بر پوست آنها به وجود می‌آید، به زیبایی بر صورتشان نمایان است.
عشق یک حرف است و معنی کاروان در کاروان
زهرة تفصیل‌ها شد آب ازین اجمال‌ها
هوش مصنوعی: عشق یک کلمه است، اما در واقع معنی آن بسیار گسترده و عمیق است. در کاروان زندگی، این عشق به مانند آب می‌باشد که از عمق مختصر به سطوح و جزئیات گسترده‌تر تبدیل می‌شود. عشق به واسطه تجربیات و احساسات، به یک سفر پرماجرا و تفصیل تبدیل می‌گردد.
حرف ما کج‌مج‌زبانان عشق می‌داند که چیست
همچو مادر کس نمی‌داند زبان لال‌ها
هوش مصنوعی: نقش و معانی عشق را تنها کسانی می‌فهمند که با دل و جان درگیر آن شده‌اند، زیرا مانند مادرانی هستند که زبان نوزادان را درک می‌کنند، اما دیگران از حس و حال کسانی که به سبب مشکلات ارتباطی قادر به بیان احساسات خود نیستند، بی‌خبرند.
درهم ماه است حاصل در کف و دینار مهر
عمرها شد خاک می‌بیزیم ازین غربال‌ها
هوش مصنوعی: ماه در دستان ما به شکل جواهر درخشان است و برایمان ارزشمند است، اما عمر ما مانند خاک بی‌ارزش شده است. ما از این ابزارها و وسایل دنیا به دنبال چیزی بهتر می‌گردیم.
هر دو عالم را به جای دست بر هم می‌زنیم
وقت پروازست می‌باید به هم زد بال‌ها
هوش مصنوعی: ما همه چیز را کنار می‌گذاریم و به هم می‌رسیم، چون زمان پرواز فرا رسیده است و باید بال‌هایمان را به هم بزنیم.
لحظه‌ای تا وصل او فیّاض گردد قسمتم
صرف این یک لحظه کردم ماه‌ها و سال‌ها
هوش مصنوعی: مدتی طولانی از زندگی‌ام را صرف کردم تا به وصال او برسم و در این مدت هرچه داشته‌ام را به عشق این لحظه‌ی ارزشمند هزینه کردم.