گنجور

شمارهٔ ۲۲۸

گهی کلاه نهی بر سر و گه افسر کج
تمام کار تو چون فطرت تو کج در کج
به عقل خویش مکن اعتماد در ره دین
که راه پرخطر افتاده است و رهبر کج
مجو وصال جوانان کنون که پیر شدی
که هیچ‌گه نشود راست منطبق بر کج
کنون که راست بر اندام تست جامة حسن
کلاهِ ناز بیا کج گذار بر سر کج
به طبع راست زن اندیشه‌های خود فیّاض
که سطر راست نیاید چون هست مسطر کج

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گهی کلاه نهی بر سر و گه افسر کج
تمام کار تو چون فطرت تو کج در کج
هوش مصنوعی: گاهی کلاهی بر سر می‌گذاری و گاهی افسر کج به سر می‌گذاری؛ تمام کارهای تو مانند فطرت تو نادرست و کج است.
به عقل خویش مکن اعتماد در ره دین
که راه پرخطر افتاده است و رهبر کج
هوش مصنوعی: به عقل خود در مسائل دینی اعتماد نکن، زیرا این راه دشوار و خطرناک است و هدایت‌کننده آن نیز به درستی عمل نمی‌کند.
مجو وصال جوانان کنون که پیر شدی
که هیچ‌گه نشود راست منطبق بر کج
هوش مصنوعی: به دنبال ملاقات و وصال جوانان نباش، زیرا اکنون که به سالخوردگی رسیده‌ای، دیگر هیچ‌گاه نمی‌توانی به طور کامل با آن‌ها هماهنگ و هم‌راستا شوی.
کنون که راست بر اندام تست جامة حسن
کلاهِ ناز بیا کج گذار بر سر کج
هوش مصنوعی: حالا که زیبایی و ظرافت تو بر تن من نمایان است، ای نازنین، کج برو و کج‌سر بر من بنما.
به طبع راست زن اندیشه‌های خود فیّاض
که سطر راست نیاید چون هست مسطر کج
هوش مصنوعی: اگر کسی اندیشه‌های خود را به خوبی و به طرز صحیحی بیان کند، به گونه‌ای که نوشته‌اش مرتب و راست باشد، نشان از توانمندی و مهارت اوست. اما اگر نوشته‌اش نامناسب و کج باشد، نشان‌دهنده‌ی عدم تسلط و تسهیل در بیان افکارش است.