گنجور

شمارهٔ ۲۲

کارگر نیست به غم تیشة اندیشة ما
خورد ای کاش همان بر سر ما تیشة ما
نخل ما بار ترقی ندهد پنداری
که به فولاد فرو رفته رگ و ریشة ما
چه عجب گر چو کتان ماه فرو ریخت ز هم
دم ز مهتاب زند برق دمِ تیشة ما
دل ما جمع نخواهد که شود با دل تو
ترسم ای دوست که بر سنگ خورد شیشة ما
نیستی مرد سبک حملگی ما فیّاض
پنجه در سنگ زند شیر تو در بیشة ما

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کارگر نیست به غم تیشة اندیشة ما
خورد ای کاش همان بر سر ما تیشة ما
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر آرزویی است که اگر درد و مشکلات ما بر سر خودمان می‌آمد، بهتر از آن است که کسی دیگر از آن رنج ببرد. به نوعی، بر این نکته تأکید دارد که آرامش دیگران برای ما مهم است و نباید آن‌ها را درگیر غم و اندوه خود کنیم.
نخل ما بار ترقی ندهد پنداری
که به فولاد فرو رفته رگ و ریشة ما
هوش مصنوعی: نخل ما دیگر توان حرکت و پیشرفت ندارد؛ گمان نکنید که به دلیل استحکامات و مقاومت قوی در درون ماست.
چه عجب گر چو کتان ماه فرو ریخت ز هم
دم ز مهتاب زند برق دمِ تیشة ما
هوش مصنوعی: چه حرف غریبی است اگر ماه مانند کتان به زمین بیفتد و در این حال، نور ماه به تیغه‌ی تیشه‌ی ما بتابد.
دل ما جمع نخواهد که شود با دل تو
ترسم ای دوست که بر سنگ خورد شیشة ما
هوش مصنوعی: دل ما به سختی می‌تواند با دل تو هماهنگ و هم‌نوا شود. از این می‌ترسم که اگر این اتفاق بیفتد، دل ما که مانند شیشه است، بشکند و آسیب ببیند.
نیستی مرد سبک حملگی ما فیّاض
پنجه در سنگ زند شیر تو در بیشة ما
هوش مصنوعی: در اینجا به این موضوع اشاره شده که حتی در شرایط سخت و دشوار، فردی که با قدرت و شجاعت برخورد می‌کند، می‌تواند به‌گونه‌ای عمل کند که دشواری‌ها را به راحتی پشت سر بگذارد. به نوعی، به قدرت و توانمندی او در مواجهه با چالش‌ها و همچنین به شخصیت قوی او در مواجهه با خطرات تأکید شده است.