گنجور

شمارهٔ ۱۸۹

بی‌لب او نشئه‌ای در ساغر و پیمانه نیست
شیشة می را دماغ جلوة مستانه نیست
سیرت معشوق از سیمای عاشق ظاهرست
سرگذشت شمع جز در دفتر پروانه نیست
هر شبم در سینه آشوبی است از پهلوی دل
آفتی در خانة ما جز متاع خانه نیست
آشنایی ترک آدابست در قانون عشق
هر که این بیگانگی‌ها می‌کند بیگانه نیست
فیض‌ خواهی کعبه بگذار و ره دل پیش‌گیر
گنج در ویرانه است اما به هر ویرانه نیست
نیست جز یک مشت گل کو گه سر و گه ساغرست
سرنوشت کاسة سر جز خط پیمانه نیست
کی رود فیّاض از کوی تو هرگز در بهشت
ترک دین از بهر دنیا چون کند دیوانه نیست!

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بی‌لب او نشئه‌ای در ساغر و پیمانه نیست
شیشة می را دماغ جلوة مستانه نیست
هوش مصنوعی: بدون لب او، هیچ نشئه‌ای در ظرف و پیمانه وجود ندارد. شیشه‌ی می، جلوه‌ای از سرمستی را به خود نمی‌گیرد.
سیرت معشوق از سیمای عاشق ظاهرست
سرگذشت شمع جز در دفتر پروانه نیست
هوش مصنوعی: رفتار و ویژگی‌های معشوق به‌وضوح از چهره و قیافه عاشق نمایان است و داستان شمع فقط در داستان پروانه قابل مشاهده است.
هر شبم در سینه آشوبی است از پهلوی دل
آفتی در خانة ما جز متاع خانه نیست
هوش مصنوعی: هر شب در دل من غوغایی برپا است و از درد دل، فقط یک چیز در خانه‌ام وجود دارد و آن هم وسایل خانه است.
آشنایی ترک آدابست در قانون عشق
هر که این بیگانگی‌ها می‌کند بیگانه نیست
هوش مصنوعی: آشنایی و دوستی واقعی نیاز به رعایت آداب و رسوم دارد. در عشق، هر کسی که بخواهد به بیگانه بودن ادامه دهد، واقعا بیگانه نیست.
فیض‌ خواهی کعبه بگذار و ره دل پیش‌گیر
گنج در ویرانه است اما به هر ویرانه نیست
هوش مصنوعی: اگر به دنبال بهره‌مندی و رحمت هستی، لازم است که صرفاً به مکان‌های مذهبی مانند کعبه اکتفا نکنی. باید دل خود را به سمت حقایق عمیق‌تری راهنمایی کنی. حقیقت این است که گنج‌های معنوی تنها در برخی مکان‌ها و دل‌ها پیدا می‌شود، نه در هر ویرانه‌ای.
نیست جز یک مشت گل کو گه سر و گه ساغرست
سرنوشت کاسة سر جز خط پیمانه نیست
هوش مصنوعی: زندگی چیزی جز یک دسته گل نیست که گاهی در دست است و گاهی در جام. بخت و تقدیر ما تنها به نشانه‌ای روی پیمانه محدود می‌شود.
کی رود فیّاض از کوی تو هرگز در بهشت
ترک دین از بهر دنیا چون کند دیوانه نیست!
هوش مصنوعی: هرگز آبشخور بخشنده از کوی تو نمی‌رود. کسی که برای بهره‌مندی از دنیا، دین خود را ترک کند، دیوانه است!