شمارهٔ ۱۲۷
خوی بر رخت که رشک گلستان آتش است
هر قطره شبنم گل بستان آتش است
جز دود بال و پر به مشامش نمیرسد
پروانه مدّتی است که مهمان آتش است
تکرار درس شعله کند تا سحر چو شمع
هر شب دلم که طفل دبستان آتش است
در آتش غم تو دلم بیترانه نیست
آری سپند بلبل بستان آتش است
خون هزار طفل سرشکش به گردن است
این آستین که موجة طوفان آتش است
میمیرد و قرار ندارد ز سوختن
یارب چه آتش است که در جان آتش است!
فیّاض طرّة علم آه سرکشم
پیوسته همچو دود پریشان آتش است
شمارهٔ ۱۲۶: صحرا خوش است و دشت خوش است و چمن خوش استشمارهٔ ۱۲۸: ناز آتش، غمزه آتش، خویِ سرکش آتش است
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوی بر رخت که رشک گلستان آتش است
هر قطره شبنم گل بستان آتش است
هوش مصنوعی: ظاهر تو به قدری زیباست که حتی گلستان هم به زیبایی تو حسادت میکند، چرا که هر قطره شبنم بر روی گلهای آن بستان، به اندازه آتش سوزان است.
جز دود بال و پر به مشامش نمیرسد
پروانه مدّتی است که مهمان آتش است
هوش مصنوعی: پروانه مدتی است که در کنار آتش زندگی میکند و تنها بویی که به مشامش میرسد، دود بال و پرش است.
تکرار درس شعله کند تا سحر چو شمع
هر شب دلم که طفل دبستان آتش است
هوش مصنوعی: هر شب، دلم مانند شمعی است که شعلهاش باید تا صبح روشن بماند؛ مثل یک کودک مدرسهای که در حال یادگیری است، گاهی به تکرار و تمرین نیاز دارد.
در آتش غم تو دلم بیترانه نیست
آری سپند بلبل بستان آتش است
هوش مصنوعی: دل من در حالتی از ناراحتی و غم، از هر نوع شادی و سرور بیبهره است. درست است که بلبل باغ به زیبایی آواز میخواند، اما در واقع خود نیز در آتش عشق و غم دچار حریق است.
خون هزار طفل سرشکش به گردن است
این آستین که موجة طوفان آتش است
هوش مصنوعی: این آستین که به آرامی به نظر میرسد، زخمها و مصیبتهای بسیار بیگناهانی را تحمل میکند که به خاطر آتش و خطر حریق دچار آسیب شدهاند. این نشاندهندهی بار سنگینی است که بر دوش ماست و یادآور دردهای عمیق و نگرانکنندهای است.
میمیرد و قرار ندارد ز سوختن
یارب چه آتش است که در جان آتش است!
هوش مصنوعی: میمیرد و آرامش ندارد از شدت سوزش و جان کنده شدن، خداوندا، این چه آتشی است که در وجودش شعلهور است!
فیّاض طرّة علم آه سرکشم
پیوسته همچو دود پریشان آتش است
هوش مصنوعی: علم و دانش مانند آتش است که شعلهور و پرتوان میجوشد و من مانند دودی پریشان از این آتش، همواره در حال شور و حرارت هستم.

فیاض لاهیجی