شمارهٔ ۱۷۱
کو هجوم گریه کز یک قطره صد جیحون کنم
چشم مفلس را ز فیض رشحهای قارون کنم
در دل از جوش ملالم جای داغی هم نماند
هم مگر آرایش این خانه از بیرون کنم
جان اگر از ناتوانی برنیاید باک نیست
نالهام از ضعف اگر بر لب نیاید چون کنم
طرز این فکر نفس بافان پسند طبع نیست
پارهای از خون دل بر دارم و موزون کنم
بر لبم حرفی اگر آید ز خون دل تهی
بازش آرم تا از آن سرچشمهاش پرخون کنم
چون صبا بر خار و گل پیچم به گلزار سخن
هر چه خون آلوده نبود ز آن چمن بیرون کنم
گر گزد دلهای محزون را فصیحی نالهام
از لب افسردگانش در نفس افسون کنم
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کو هجوم گریه کز یک قطره صد جیحون کنم
چشم مفلس را ز فیض رشحهای قارون کنم
هوش مصنوعی: کجا میتوانم گریز از گریهای پیدا کنم که با یک قطره آن میتوانم دریایی از اشک بریزم و با اندکی از نعمت، چشمان بیپول را مانند قارون پر از ثروت کنم؟
در دل از جوش ملالم جای داغی هم نماند
هم مگر آرایش این خانه از بیرون کنم
هوش مصنوعی: در دل به خاطر ناراحتیام دیگر جایی برای احساس ناراحتی نمیماند، مگر اینکه بخواهم ظاهر این مکان را از بیرون تغییر دهم.
جان اگر از ناتوانی برنیاید باک نیست
نالهام از ضعف اگر بر لب نیاید چون کنم
هوش مصنوعی: اگر جانم به خاطر ناتوانی نتواند برآید، اشکالی ندارد. اما اگر نمیتوانم از روی ضعف ناله کنم، چه باید بکنم؟
طرز این فکر نفس بافان پسند طبع نیست
پارهای از خون دل بر دارم و موزون کنم
هوش مصنوعی: این فکر که بافندگان نفس به آن علاقمند هستند، با سلیقه من همخوانی ندارد. من بخشی از درد و رنج خود را برمیدارم و به صورت موزون و زیبا در میآورم.
بر لبم حرفی اگر آید ز خون دل تهی
بازش آرم تا از آن سرچشمهاش پرخون کنم
هوش مصنوعی: اگر بر زبانم سخنی از دل پرغم بیرون بیاید، آن را خالی و بیمحتوا نمیگذارم و دوباره آن را به زندگی میبخشم تا از احساسات عمیق و واقعیام پر شود.
چون صبا بر خار و گل پیچم به گلزار سخن
هر چه خون آلوده نبود ز آن چمن بیرون کنم
هوش مصنوعی: وقتی که نرمنسیم به گلها و خارها برسد، من در باغ سخن هر چیزی که به خون آغشته نیست را از آن باغ دور میکنم.
گر گزد دلهای محزون را فصیحی نالهام
از لب افسردگانش در نفس افسون کنم
هوش مصنوعی: اگر دلهای ناراحت را گزند بزند، من با صدای رسا و غمزدهام میتوانم در دل افسردگان جادو بیندازم.

فصیحی هروی