شمارهٔ ۱۳۲
تا توانی در ترازوی هوس بی سنگ باش
چون گل آزادگی بیزار از آب و رنگ باش
حسن اگر در دیده چون نازت دهد جا پا منه
خوش نشین نالههای زار چون آهنگ باش
چون خزان آید در دل چون گل از شش سوگشای
در بهاران غنچهسان در بسته و دلتنگ باش
در گلستان جنون دستان رسوایی بزن
عقل گو خار سر دیوار نام و ننگ باش
نوشداروی جنون در حقه تسلیم نیست
خوی طفلان گیر و دستآموز صلح و جنگ باش
بال میرویاندم از تن چو اخگر شوق دوست
ره چو سوی اوست گو یک گام صد فرسنگ باش
مقصد افغانست خوش باشد فصیحی شرم چیست
گو درین ماتمسرا یک نوحه بی آهنگ باش
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تا توانی در ترازوی هوس بی سنگ باش
چون گل آزادگی بیزار از آب و رنگ باش
هوش مصنوعی: تا جایی که میتوانی، در تله خواستههای نفسانی گرفتار نشو و مانند گلی باش که از ظواهر و تزیینات بینیاز است.
حسن اگر در دیده چون نازت دهد جا پا منه
خوش نشین نالههای زار چون آهنگ باش
هوش مصنوعی: اگر زیبایی تو در نگاه من جا گیرد، ناز و عشوهات را نادیده بگیر؛ چرا که نشستن و ناله کردن در این حال، چون تکرار یک آهنگ غمناک است.
چون خزان آید در دل چون گل از شش سوگشای
در بهاران غنچهسان در بسته و دلتنگ باش
هوش مصنوعی: وقتی فصل پاییز میرسد، در دل مثل گلی که در شش جهت باز میشود، باید بهاری و شاداب باشی، اما گاهی مانند غنچهای که بسته و دلتنگ است، باید صبر کنی و در چالشها باقی بمانی.
در گلستان جنون دستان رسوایی بزن
عقل گو خار سر دیوار نام و ننگ باش
هوش مصنوعی: در باغ جنون، دستهای آبروریزی را به کار بزن و ای عقل، به مانند خارهای دیوار، نه ننگ و نه نام داشته باش.
نوشداروی جنون در حقه تسلیم نیست
خوی طفلان گیر و دستآموز صلح و جنگ باش
هوش مصنوعی: علاج دیوانگی در پذیرش واقعیت نیست، بلکه باید مانند کودکان سادهدل و بیغرض بود و به طور همزمان قادر به درک و مدیریت صلح و جنگ بود.
بال میرویاندم از تن چو اخگر شوق دوست
ره چو سوی اوست گو یک گام صد فرسنگ باش
هوش مصنوعی: من با شوق دوست بال و پر میزدم و اگرچه راه به سوی او دور است، باید بدانیم که حتی یک قدم به سمت او، برابر با صد فرسنگ است.
مقصد افغانست خوش باشد فصیحی شرم چیست
گو درین ماتمسرا یک نوحه بی آهنگ باش
هوش مصنوعی: در این زمانهی درد و اندوه، بهتر است که فصاحت و بیان زیبا را کنار بگذاریم و در این جایی که غم و ماتم حاکم است، به سادگی کلمات را بیان کنیم و نسبت به شرایط احترام بگذاریم.

فصیحی هروی