شمارهٔ ۱۶۷ - نیز درمدح خواجه ابوبکر حصیری ندیم گوید
من پار دلی داشتم بسامان
امسال دگرگون شد و دگرسان
فرمان دگر کس همی برد دل
این را چه حیل باشد و چه درمان
باری دلکی یابمی نهانی
نرخش چه گران باشدو چه ارزان
تا بس کنمی زین دل مخالف
وین غم کنمی برد گر دل آسان
نوروز جهان چون بهشت کرده ست
پر لاله و پر گل که و بیابان
چون چادر مصقول گشته صحرا
چون حله منقوش گشته بستان
در باغ به نوبت همی سراید
تا روز همه شب هزار دستان
مشغول شده هر کسی به شادی
من در غم دل دست شسته از جان
ای دلبر من باش یک زمانک
تا مدحت خواجه برم به پایان
خورشید همه خواجگان دولت
بوبکر حصیری ندیم سلطان
آن بار خدایی که در بزرگی
جاییست که آنجا رسید نتوان
همزانوی شاه جهان نشسته
در مجلس و بارگاه و بر خوان
در زیر مرادش همه ولایت
در زیر ننگینش همه خراسان
سلطان که به فرمان اوست گیتی
او را چون پسر مشفق و بفرمان
هر پند کزو بشنود به مجلس
بنیوشد و مویی بنگذرد زان
داند که مصالح نگاه دارد
وان پند بود ملک را نگهبان
زو دوست تر اندر جهان ملک را
بنمای وگر نه سخن بدو مان
زین لشکر چندین به عهد خسرو
زو پیش که آورده بود ایمان
او را سزد امروز فخر کردن
کو بود نگهدار عهد و پیمان
پاداش همی یابد از شهنشاه
بر دوستی و خدمت فراوان
هستند ز نیم روز تا شب
درخدمت او مهتران ایران
و او نیز به خدمت همی شتابد
مکروه جهان دور بادش از جان
ای بار خدای بلند همت
معروف به رادی و فضل و احسان
خواهنده همیشه ترا دعا گوی
گوینده همه ساله آفرین خوان
این عز ترا خواسته زایزد
وان عمر ترا خواسته ز یزدان
جاوید زیادی به شاد کامی
شادیت بر افزون و غم به نقصان
نوروز تو فرخنده و خجسته
کار تو چو کردار تو بدو جهان
کردار تو نیکوتر از تعبد
زیرا که نکو دینی و مسلمان
مخدوم زیادی و تو مبادی
از خدمت شاه جهان پشیمان
شمارهٔ ۱۶۶ - نیز در مدح خواجه فاضل ابوبکر حصیری ندیم سلطان گوید: ای پسر نیز مرا سنگدل و تند مخوانشمارهٔ ۱۶۸ - در مدح خواجه عمید المک ابوبکرقهستانی عارض لشکر: بوستانیست روی کودک من
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل فاعلاتن
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
من پار دلی داشتم بسامان
امسال دگرگون شد و دگرسان
هوش مصنوعی: من سال گذشته قلبی پایدار داشتم، ولی امسال همه چیز تغییر کرده و متفاوت شده است.
فرمان دگر کس همی برد دل
این را چه حیل باشد و چه درمان
هوش مصنوعی: این شخص دل من را به دست گرفته است و من نمیدانم که چه راهی برای رهایی از این وضعیت وجود دارد، چه راه حلی باشد و چه درمانی.
باری دلکی یابمی نهانی
نرخش چه گران باشدو چه ارزان
هوش مصنوعی: باری، دل را از دست میدهم و یک عشق پنهان پیدا میکنم، فرقی نمیکند قیمتش چقدر بالا یا پایین باشد.
تا بس کنمی زین دل مخالف
وین غم کنمی برد گر دل آسان
هوش مصنوعی: من میخواهم از این دل ناخوشایند و این غم رها شوم، ولی اگر دل را راحت و بیدغدغه بگذارم، شاید بتوانم به آرامش برسم.
نوروز جهان چون بهشت کرده ست
پر لاله و پر گل که و بیابان
هوش مصنوعی: نوروز جهان مانند بهشتی است که پر از لاله و گل شده و به بیابان زیبایی بخشیده است.
چون چادر مصقول گشته صحرا
چون حله منقوش گشته بستان
هوش مصنوعی: صحرا مانند چادر زیبا و خوش نقش شده است و باغ هم مانند لباس مزین و زیبا به نظر میرسد.
در باغ به نوبت همی سراید
تا روز همه شب هزار دستان
هوش مصنوعی: در باغ، به نوبت آواز میخواند و تا صبح، شب را با هزار داستان پر میکند.
مشغول شده هر کسی به شادی
من در غم دل دست شسته از جان
هوش مصنوعی: هر کسی به شادی من مشغول شده و در حالی که من در غم دل هستم، از جانم بیخبر است.
ای دلبر من باش یک زمانک
تا مدحت خواجه برم به پایان
هوش مصنوعی: ای معشوق من، لطفا برای مدتی کنارم باش تا بتوانم ستایش و تمجید از محبوبم را به اتمام برسانم.
خورشید همه خواجگان دولت
بوبکر حصیری ندیم سلطان
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره به این است که خورشید، نمایانگر مقام و قدرت است، و همه کسانی که در دربار بوبکر حضور دارند، مانند حلقهای از خدمتگزاران به دور آن میچرخند. در واقع، آنها به نوعی به خدمت و همراهی با سلطان مشغولند.
آن بار خدایی که در بزرگی
جاییست که آنجا رسید نتوان
هوش مصنوعی: بار خدایی که در عظمتش جایی قرار دارد، آنقدر بزرگ است که هیچ کس نمیتواند به او برسد.
همزانوی شاه جهان نشسته
در مجلس و بارگاه و بر خوان
هوش مصنوعی: در کنار پادشاه جهانی، افرادی در مجلس و دربار نشستهاند و بر سر سفره حاضر هستند.
در زیر مرادش همه ولایت
در زیر ننگینش همه خراسان
هوش مصنوعی: در زیر فرمان او، تمام کشورهای اسلامی تحت سلطهاش هستند و در زیر سلطهاش، همه مناطق خراسان نیز به او وابستهاند.
سلطان که به فرمان اوست گیتی
او را چون پسر مشفق و بفرمان
هوش مصنوعی: سلطانی که قدرتش بر همه جا تسلط دارد، آسمان و زمین از محبت و فرمانبرداری او به مانند فرزندی مهربان در خدمت او هستند.
هر پند کزو بشنود به مجلس
بنیوشد و مویی بنگذرد زان
هوش مصنوعی: هر نصیحتی که از کسی بشنود، در جمع میشنود و به تدریج در زندگیاش تأثیر میگذارد.
داند که مصالح نگاه دارد
وان پند بود ملک را نگهبان
هوش مصنوعی: او میداند که چه چیزهایی لازم است تا از چیزی محافظت شود و این آموزش، به مانند پند و نصیحتی برای نگهبانی از ملک است.
زو دوست تر اندر جهان ملک را
بنمای وگر نه سخن بدو مان
هوش مصنوعی: در این جهان، تنها دوستی را به نمایش بگذار و اگر نمیتوانی، بهتر است که سخنی نگوید.
زین لشکر چندین به عهد خسرو
زو پیش که آورده بود ایمان
هوش مصنوعی: از این سپاه، چند نفر به عهد خسرو آمدند و ایمان به او آوردند.
او را سزد امروز فخر کردن
کو بود نگهدار عهد و پیمان
هوش مصنوعی: امروز برای او مناسب است که افتخار کند، زیرا او کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار مانده است.
پاداش همی یابد از شهنشاه
بر دوستی و خدمت فراوان
هوش مصنوعی: کسی که به دوستیش و خدمت به دیگران توجه زیادی دارد، از پادشاه پاداش میگیرد.
هستند ز نیم روز تا شب
درخدمت او مهتران ایران
هوش مصنوعی: از صبح تا شب، بزرگترهای ایران در خدمت او هستند.
و او نیز به خدمت همی شتابد
مکروه جهان دور بادش از جان
هوش مصنوعی: او به خدمت مشغول است و از کارهای ناخوشایند دنیا، دلش دور باشد.
ای بار خدای بلند همت
معروف به رادی و فضل و احسان
هوش مصنوعی: ای پروردگار بزرگ و توانمند که به خوبیها و بخششها شناخته شدهای.
خواهنده همیشه ترا دعا گوی
گوینده همه ساله آفرین خوان
هوش مصنوعی: خواستن تو همیشه موجب دعا و ذکر خیر دیگران برای توست. هر ساله همگان به تو درود میفرستند و تو را ستایش میکنند.
این عز ترا خواسته زایزد
وان عمر ترا خواسته ز یزدان
هوش مصنوعی: این مقام و عزت تو به خواست زاینده است و این عمر تو نیز به خواست خداوند است.
جاوید زیادی به شاد کامی
شادیت بر افزون و غم به نقصان
هوش مصنوعی: ای کاش شادی و خوشبختیات همیشه بیشتر شود و اندوهت کاهش یابد.
نوروز تو فرخنده و خجسته
کار تو چو کردار تو بدو جهان
هوش مصنوعی: نوروز تو مبارک و خوشایند است و کار تو هم مانند کردار تو در این دو جهان نیکو و پسندیده است.
کردار تو نیکوتر از تعبد
زیرا که نکو دینی و مسلمان
هوش مصنوعی: عمل تو بهتر از عبادت است، زیرا که تو انسانی نیکوکار و مسلمان هستی.
مخدوم زیادی و تو مبادی
از خدمت شاه جهان پشیمان
هوش مصنوعی: ای محبوب، تو خیلی بزرگ و باارزش هستی و من از اینکه برای خدمت به شاه جهان تلاش کردهام پشیمانم.