امیرعلیشیر نواییشمارهٔ ۵۸ - تتبع شیخ
می آینه گون صاف و قدح آینه فام است
جز عکس رخ یار درو دان که حرام است
چو ساقی مهوش قدحت عشوه‌کنان داشت
تقوی چه حکایت بود و زهد کدام است؟
از آب می و دانه نقل است همانا
مرغان نشاطم که به بزم آمده رام است
سر مستیم از دایره عقل برون کرد
گویا که میم تا خط بیرونی جام است
در جلوه قد چابکت افکند ز پایم
الله از این راه و روش وین چه خرام است
در میکده‌ام عربده از حد شده زان رو
نظارگیان کرده هجوم از در و بام است
فانی چو کشی جام فنا باد حلالت
ور شربت کوثر خوری از زهد حرام است
شمارهٔ ۵۷ - تتبع خواجه: جفا و جور توام بر دل است و لطف عنایتشمارهٔ ۵۹ - تتبع خواجه: گوشه میخانه امن و مستی یاران خوش است
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
می آینه گون صاف و قدح آینه فام است
جز عکس رخ یار درو دان که حرام است
هوش مصنوعی: می‌گوید که شیشه نوشیدنی شفاف است و جام رنگی دارد، اما تنها تصویری که در آن منعکس می‌شود، چهره محبوب است که نباید دیده شود.
چو ساقی مهوش قدحت عشوه‌کنان داشت
تقوی چه حکایت بود و زهد کدام است؟
هوش مصنوعی: زمانی که ساقی زیبا با قد و قامتش به رقص و جذابیت پرداخت، دیگر تقوا و زهد چه معنا و حکایتی دارند؟
از آب می و دانه نقل است همانا
مرغان نشاطم که به بزم آمده رام است
هوش مصنوعی: می‌گوید که پرندگان خوشحال و شاداب من که به مهمانی آمده‌اند، در واقع از آب و می و دانه داستان‌ها و خبرها را می‌برند.
سر مستیم از دایره عقل برون کرد
گویا که میم تا خط بیرونی جام است
هوش مصنوعی: از شادی و سرمستی، از دایره عقل و اندیشه خارج شده‌ایم، گویی که مثل میم در خط اطراف جام هستیم.
در جلوه قد چابکت افکند ز پایم
الله از این راه و روش وین چه خرام است
هوش مصنوعی: با زیبایی و جذابیت قامت تو، حقیقتاً من را به‌عنوان یک عاشق به زانو انداختی. این حالت و شیوه تو، چه زیبایی در قدم‌هایت نهفته است!
در میکده‌ام عربده از حد شده زان رو
نظارگیان کرده هجوم از در و بام است
هوش مصنوعی: در میخانه‌ام سروصدایی بلند شده و به همین خاطر مردم از هر سو به سمت من هجوم آورده‌اند.
فانی چو کشی جام فنا باد حلالت
ور شربت کوثر خوری از زهد حرام است
هوش مصنوعی: اگر تو در دنیای مادی از خود بگذری و به فنا روی کنی، نوشیدن دریا و خوشی‌های معنوی بر تو حلال است، اما اگر در زهد و پرهیزکاری به دنبال لذت‌ها باشی، آن زمان در واقع رو به کارهای نادرستی رفته‌ای.