گنجور

شمارهٔ ۴ - تتبع میر

گر پرده اندازد مهم آن روی آتشناک را
سوزم به آه آتشین نه پرده افلاک را
خواهی چو قتل ای کج کله حاجت به تیغت نیست وه
این بس که بشکستی بته طرف کلاه چاک را
افتد به مردم صد خطر گوید ملایک الحذر
هر سو که سازی جلوه گر آن قامت چالاک را
با هر کس ای سیمین بدن منمای روی خویشتن
باید چو چشم پاک من ز انسان جمال پاک را
ساقی ز بیداد جهان صد غم بدل دارم نهان
جامی بدار و وارهان زانها من غمناک را
باید که مستی فن کنی دیر مغان مسکن کنی
گر بایدت روشن کنی آئینه ادراک را
فانی در این دیر الم چون مهلکت شد زهر غم
چون مرشد جان بخش دم زو نوش کن تریاک را

اطلاعات

وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گر پرده اندازد مهم آن روی آتشناک را
سوزم به آه آتشین نه پرده افلاک را
هوش مصنوعی: اگر آن چهره‌ی آتشین پرده را کنار بزند، من با آه آتشین خود می‌سوزم نه با پرده آسمان.
خواهی چو قتل ای کج کله حاجت به تیغت نیست وه
این بس که بشکستی بته طرف کلاه چاک را
هوش مصنوعی: اگه می‌خواهی کسی را بکشید، نیازی به شمشیر نداری، همین که کلاهت را از روی سرت برداری کافی است.
افتد به مردم صد خطر گوید ملایک الحذر
هر سو که سازی جلوه گر آن قامت چالاک را
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی خطراتی برای مردم به وجود می‌آید، فرشتگان هشدار می‌دهند و به احتیاط دعوت می‌کنند. هر جا که زیبایی و جذابیت آن قامت استوار به نمایش گذاشته شود، نشان از خطراتی است که در کمین است.
با هر کس ای سیمین بدن منمای روی خویشتن
باید چو چشم پاک من ز انسان جمال پاک را
هوش مصنوعی: با هر فردی که می‌خواهی ارتباط داشته باشی، به‌هیچ‌وجه چهره‌ی خود را نشان نده. باید مانند چشمان پاک من، تنها به زیبایی‌های خالص انسان‌ها توجه کنی.
ساقی ز بیداد جهان صد غم بدل دارم نهان
جامی بدار و وارهان زانها من غمناک را
هوش مصنوعی: ای ساقی، به من یک جام بده تا از دردها و غم‌های پنهانم رهایی یابم. من از بی‌عدالتی‌های این دنیا رنج می‌برم و به جامی نیاز دارم تا بتوانم به آرامش برسم.
باید که مستی فن کنی دیر مغان مسکن کنی
گر بایدت روشن کنی آئینه ادراک را
هوش مصنوعی: برای این که بتوانی در محفل و فضای نوشیدن و شادی پایدار بمانی، لازم است که به هنر مستی و نشئگی آگاهی پیدا کنی. اگر می‌خواهی که درک و فهم خود را روشنگری، باید بدان که این مسیر نیازمند کوشش و تلاش است.
فانی در این دیر الم چون مهلکت شد زهر غم
چون مرشد جان بخش دم زو نوش کن تریاک را
هوش مصنوعی: در این مکان که سرشار از غم و درد است، وقتی سمی از غم در وجودت چیره می‌شود، به یاد مرشد و نجات‌دهنده‌ات باش و از او قوت و زندگی تازه‌ای بگیر تا از آن ماده‌ی مضر دور شوی.