گنجور

شمارهٔ ۲۲ - تتبع خواجه در طور سعدی

ز روی بستر شاهی به بین گهی ما را
به زیر پهلو خار و به زیر سر خارا
چو لب به عشوه گزی دست اگر نهم بر دل
بگو چه چاره کنم جان ناشکیبا را؟
حدیث وصل ترا بر زبان اگر نآرم
ز سر چگونه برون آرم این تمنا را
ز کوی او که روی ای ملک به سوی بهشت
چرا ز دست دهی این چنین تماشا را؟
نگر به میکده راکع سبوی باده به دوش
ز دوش آنکه نه انداختی مصلا را
چو خواهد از پی حسن تو زهد مشاطه
بآفتاب کشد زحمت از پی آرا را
به سعدی است قدم بر قدم زده فانی
که پی دو فهم نگردد خیال دانا را

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ز روی بستر شاهی به بین گهی ما را
به زیر پهلو خار و به زیر سر خارا
هوش مصنوعی: از روی تخت سلطنت، گاه به ما نگاهی بینداز، زیرا زیر بدن ما خارها و زیر سر ما سنگ‌ها قرار دارند.
چو لب به عشوه گزی دست اگر نهم بر دل
بگو چه چاره کنم جان ناشکیبا را؟
هوش مصنوعی: وقتی به زیبایی و طعنه‌ای که می‌زنی توجه می‌کنم و دستم را به سوی دل می‌برم، به من بگو که برای این دل بی‌قرار چه کار کنم؟
حدیث وصل ترا بر زبان اگر نآرم
ز سر چگونه برون آرم این تمنا را
هوش مصنوعی: اگر نتوانم از عشق و ارتباط با تو سخن بگویم، چطور می‌توانم این خواسته را از دل بیرون بیاورم؟
ز کوی او که روی ای ملک به سوی بهشت
چرا ز دست دهی این چنین تماشا را؟
هوش مصنوعی: چرا از دیدن زیبایی‌های او که مانند بهشت است، این‌طور بی‌نصیب می‌مانی و فرصت تماشا را از دست می‌دهی؟
نگر به میکده راکع سبوی باده به دوش
ز دوش آنکه نه انداختی مصلا را
هوش مصنوعی: به جایی برو که در آنجا باده نوشی می‌شود، در حالی که کسی سبوی شراب بر دوش دارد و به یاد کسی نیفت که نماز را به دوش خود حمل می‌کند.
چو خواهد از پی حسن تو زهد مشاطه
بآفتاب کشد زحمت از پی آرا را
هوش مصنوعی: وقتی که کسی بخواهد به خاطر زیبایی تو از زهد و خودداری دست بکشد، باید سختی‌ و تلاش را برای آراستگی و زیبایی تو تحمل کند.
به سعدی است قدم بر قدم زده فانی
که پی دو فهم نگردد خیال دانا را
هوش مصنوعی: افراد یک قدم به قدم سعدی نزدیک می‌شوند و این نشان می‌دهد که کسانی که به دنبال دانش و حقیقت هستند، نباید از تلاش و فهم دو جنبه از مسائل غافل شوند.