فلکی شروانیشمارهٔ ۴ - در توصیف باده
جز می صرف در جهان،چیست که از صروف او
رأی طرب قوی شود، رایت غم نگون بود
روح در او سبک شود، چونکه از آن گران خورد
عقل ازو قوی شود، گرچه روان زبون بود
سرخ مئی که طعم او، طبع ستم رسیده را
هم مدد طرب دهد، هم سبب سکون بود
جام نه اختریست هان، نور به خوی بد دهد
باده نه گوهریست کآن، در خور طبع دون بود
خاصه به یاد خسروی، کز اثر جلال او
بدعت کفر کم شود، دولت دین فزون بود
اطلاعات
وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
جز می صرف در جهان،چیست که از صروف او
رأی طرب قوی شود، رایت غم نگون بود
هوش مصنوعی: تنها نوشیدن شراب در این دنیا است که می‌تواند از دست‌اندرکاران آن، رأیی شاداب و شاداب به وجود آورد، زیرا در پرچم غم و اندوه، نشانه‌ایی از خوشحالی نیست.
روح در او سبک شود، چونکه از آن گران خورد
عقل ازو قوی شود، گرچه روان زبون بود
هوش مصنوعی: وقتی روح شخصی از بار سنگین مشکلات و غم‌ها آزاد شود، به آرامش و سبکی می‌رسد. در عین حال، اگرچه ممکن است این شخص فکر و دانش کمی داشته باشد، اما عقلش به خاطر این آزادی و سبکی، قوی‌تر و هوشمندتر می‌شود.
سرخ مئی که طعم او، طبع ستم رسیده را
هم مدد طرب دهد، هم سبب سکون بود
هوش مصنوعی: این شعر به این مفهوم اشاره دارد که رنگ سرخ، به تعبیر شاعر، دارای طعمی خاص است که می‌تواند حتی روح انسان‌هایی که تحت فشار و ستم قرار دارند را شاد کند و در عین حال، باعث آرامش و سکون آنها نیز شود. به عبارتی دیگر، این رنگ با ویژگی‌هایش، می‌تواند هم شادی و نشاط بیاورد و هم به انسان احساس آرامش بدهد.
جام نه اختریست هان، نور به خوی بد دهد
باده نه گوهریست کآن، در خور طبع دون بود
هوش مصنوعی: این جام مانند ستاره‌ای است که نورش به زشتی‌ها می‌تابد. شراب به خودی خود ارزشی ندارد و این جوهر در خور افراد پست نیست.
خاصه به یاد خسروی، کز اثر جلال او
بدعت کفر کم شود، دولت دین فزون بود
هوش مصنوعی: به ویژه به یاد شاهی که با عظمت و جلال خود، موجب کاهش آثار کفر و بدعت‌ها شد و به تبع آن، بر رونق و قدرت دین افزوده گردید.