بابافغانیشمارهٔ ۴۴۷
کند در دل نشیمن آن پری در دیده منزل هم
که خالی نیست از نقش خیالش دیده و دل هم
چنان می‌سوزدم شوق جمال جلوهٔ ساقی
که بر من زار می‌گیرید صراحی، شمع محفل هم
نه دشوارست بر آتش زدن خود را چو پروانه
اگر شمع رخت در جلوه آید در مقابل هم
به یاد قد و رخسار و خط سبزت عجب نبود
که سرو و لاله از خاکم برآید، سبزه و گل هم
شهید عشق را چون بر سر آید سایهٔ تیغت
تن فرسوده یابد آب حیوان، جان بسمل هم
به آه و ناله چون سر در پی محمل نهد مجنون
جرس را دل به درد آید کند فریاد محمل هم
تو بدروزی فغانی قول مطرب را نیی لایق
طرب را طالع مسعود باید بخت مقبل هم
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کند در دل نشیمن آن پری در دیده منزل هم
که خالی نیست از نقش خیالش دیده و دل هم
هوش مصنوعی: آن پری در دلش نشسته و در چشمانش هم خانه‌ای ندارد که از تصویر او خالی باشد. هم چشمش پر از خیال اوست و هم دلش.
چنان می‌سوزدم شوق جمال جلوهٔ ساقی
که بر من زار می‌گیرید صراحی، شمع محفل هم
هوش مصنوعی: به شدت و عمیق به زیبایی و جذابیت ساقی (شخصی که شراب می‌ریزد) علاقه‌مند بودم، به طوری که زاری و اشک‌های صراحی (ظرف شراب) به خاطر این شوق و عشق به چشمم می‌آمد، مانند شمعی که در جمع می‌سوزد و نور می‌افشاند.
نه دشوارست بر آتش زدن خود را چو پروانه
اگر شمع رخت در جلوه آید در مقابل هم
هوش مصنوعی: آتش زدن خود را برای پروانه دشوار نیست، اگر شمع زیبایی در پیش او باشد.
به یاد قد و رخسار و خط سبزت عجب نبود
که سرو و لاله از خاکم برآید، سبزه و گل هم
هوش مصنوعی: به خاطر قد و چهره و خط سبز تو، عجیب نیست که از خاک من سرو و لاله بروید و سبزه و گل هم رویش کند.
شهید عشق را چون بر سر آید سایهٔ تیغت
تن فرسوده یابد آب حیوان، جان بسمل هم
هوش مصنوعی: عشقی که به شهادت می‌انجامد، وقتی سایه‌ی شمشیر بر سر او بیفتد، تن زمین‌گیر خواهد شد. آب حیوان، به مانند جان یک پرنده زخمی، به او زندگی خواهد بخشید.
به آه و ناله چون سر در پی محمل نهد مجنون
جرس را دل به درد آید کند فریاد محمل هم
هوش مصنوعی: مجنون در حالی که با ناله و آه به دنبال محمل می‌دود، جرس را به صدا درمی‌آورد و دلش پر از درد می‌شود. این صدا نیز به نوعی فریاد محمل را به گوش می‌رساند.
تو بدروزی فغانی قول مطرب را نیی لایق
طرب را طالع مسعود باید بخت مقبل هم
هوش مصنوعی: زندگی پر از سختی و مشکلات است و در این شرایط، صدای خوش و موسیقی شاد نمی‌تواند برایم خوشحالی بیاورد. برای رسیدن به شادی و خوشبختی، نیاز به سرنوشتی خوب و بختی خوش دارم.