گنجور

شمارهٔ ۳۷

نخواهد گشت خالی ساغر می شادکامان را
چنین مگذار لب تشنه شکست افتاده خامان را
زبانم لال بادا تا نگویم از که می‌نالم
که باشم من که بدنامی رسانم نیک‌نامان را
شدی خندان و بیرون آمدی ابرو ترش کرده
عجایب چاشنی‌ها می‌رسانی تلخ‌کامان را
عنان کج کرده مست از هر طرف پیش آمدم شوخی
نمی‌دانم چه انگیزه‌ست باز این کج‌خرامان را
جمالت هست روزافزون وفا هم بر کمال خود
که هر چیزی به جای خود نکو باشد تمامان را
اگر این چاشنی در کار دارد آن لب میگون
سخن چون بگذرد در بزم آن شیرین‌کلامان را
فغانی از کجا و حالت مستانه در بزمت
به آهی گرم دارد حالیا خیل غلامان را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نخواهد گشت خالی ساغر می شادکامان را
چنین مگذار لب تشنه شکست افتاده خامان را
هوش مصنوعی: ساغر شادی شادکامان هرگز خالی نخواهد ماند، اما چنین نگذار که عده‌ای از نادمین و پشیمانان با لب‌های تشنه و در حسرت شکست باقی بمانند.
زبانم لال بادا تا نگویم از که می‌نالم
که باشم من که بدنامی رسانم نیک‌نامان را
هوش مصنوعی: کاش زبانم لال باشد و نتوانم از کسی شکایت کنم، زیرا نمی‌خواهم به خاطر من، انسان‌های نیک‌نام نیز بدنام شوند.
شدی خندان و بیرون آمدی ابرو ترش کرده
عجایب چاشنی‌ها می‌رسانی تلخ‌کامان را
هوش مصنوعی: تو با لبخند بیرون آمدی و در عین حال ابروهایت را در هم کشیده‌ای. با این حال، به کسانی که تلخ کام هستند، چیزهایی شگفت‌انگیز و لذت‌بخش می‌هستی.
عنان کج کرده مست از هر طرف پیش آمدم شوخی
نمی‌دانم چه انگیزه‌ست باز این کج‌خرامان را
هوش مصنوعی: با دیدن افرادی که به طور نامنظم و سرخوشانه راه می‌روند، نمی‌دانم چرا این‌گونه رفتار می‌کنند و چه دلیلی پشت این راه رفتن کج و معنادار وجود دارد.
جمالت هست روزافزون وفا هم بر کمال خود
که هر چیزی به جای خود نکو باشد تمامان را
هوش مصنوعی: زیبایی تو روز به روز بیشتر می‌شود و وفای تو نیز بر خوبی‌هایش افزوده می‌شود، چون هر چیزی وقتی در جای خودش باشد، زیبا و مناسب است و تمام این‌ها در کمال خود معنایی خاص دارند.
اگر این چاشنی در کار دارد آن لب میگون
سخن چون بگذرد در بزم آن شیرین‌کلامان را
هوش مصنوعی: اگر این بوی خوش در کار باشد، آن لب زیبا هنگامی که صحبت می‌کند، در مهمانی کلام شیرین‌گویان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
فغانی از کجا و حالت مستانه در بزمت
به آهی گرم دارد حالیا خیل غلامان را
هوش مصنوعی: از کجا به این حالت سرمست و شاداب در جشن آمده‌ام که به آهی گرم، حال و هوای زیادی از خدمتکاران را تحت تأثیر قرار داده‌ام.