شمارهٔ ۳
در دل نشانم هر نفس خار تو، در گلزارها
شاید که روزی بردمد شاخ گلی زین خارها
شد خشت کویت لاله گون گلها دمید از خاک و خون
سرها زده اهل جنون هر گوشه بر دیوارها
افگنده چنگ از ضعف تن شوری عجب در انجمن
گویا شرار آه من پیچیده شد بر تارها
ای از تو خوبان تنگدل، گلها زرویت منفعل
بیرون زنقش آب و گل حسن ترا بازارها
کار بتان عشوه گر بازی نماید سر بسر
آنجا که بر اهل نظر حسنت نماید کارها
زانروی چون برگ سمن گلهای نو در انجمن
آب لطافت در سخن با آتش رخسارها
چون از بیاض سیمگون نقش خطت آید برون
سازند تعویذ جنون صورتگران طومارها
از لعلت ای کان نمک عیسی دمانرا یک بیک
پیوسته تسبیح ملک در حلقه ی زنارها
شمعی تو در هر محفلی ناری تو در هر منزلی
یکبار سوزد هر دلی، مسکین فغانی بارها
سوزد فغانی هر نفس از شعله ی داغ هوس
نالان چو بلبل در قفس دارد زگل آزارها
اطلاعات
وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در دل نشانم هر نفس خار تو، در گلزارها
شاید که روزی بردمد شاخ گلی زین خارها
هوش مصنوعی: من در دل خود هر لحظه نشانی از خارهای تو دارم و امیدوارم روزی در باغها، شاخه گلی از همین خارها بروید.
شد خشت کویت لاله گون گلها دمید از خاک و خون
سرها زده اهل جنون هر گوشه بر دیوارها
هوش مصنوعی: در محلهات، گلی به رنگ لاله روییده و از خاک و خون، سرهای دیوانگان به دیوارها رسیده است.
افگنده چنگ از ضعف تن شوری عجب در انجمن
گویا شرار آه من پیچیده شد بر تارها
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده که از ناتوانی جسم، صدای عجیبی در جمع به گوش میرسد، گویی شعلههای آه من بر تارهای ساز پیچیده است.
ای از تو خوبان تنگدل، گلها زرویت منفعل
بیرون زنقش آب و گل حسن ترا بازارها
هوش مصنوعی: ای زیبا رویان دلی تنگ و شکننده، گلها تحت تأثیر چهرهی تو، نقش و زیبایی تو را به نمایش میگذارند و در بازارها پخش میکنند.
کار بتان عشوه گر بازی نماید سر بسر
آنجا که بر اهل نظر حسنت نماید کارها
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره به زیبایی و جذابیت کارهای معشوق است. وقتی که محبوب در جمع افراد با درک و فهم بخواهد جلوهگری کند، تمام رفتارهای او به زیبایی و دلربایی میانجامد و این جذابیت برای کسانی که درک عمیقتری از مسائل دارند، به وضوح دیده میشود. به نوعی نشاندهندهٔ تاثیری است که زیبایی و جاذبه معشوق بر بیننده میگذارد، به ویژه در میان کسانی که استعداد دیده بانی دارند.
زانروی چون برگ سمن گلهای نو در انجمن
آب لطافت در سخن با آتش رخسارها
هوش مصنوعی: از آن چهره مانند برگ سمن، گلهای تازه در جمع آب با لطافت در گفتگو وجود دارد و رخسارها همچون آتش زیبا و دلربا هستند.
چون از بیاض سیمگون نقش خطت آید برون
سازند تعویذ جنون صورتگران طومارها
هوش مصنوعی: زمانی که زیبایی نوشتهات با رنگ نقرهای به نمایش گذاشته شود، آنگاه تصویرگران، جادوگری را آغاز میکنند و طومارها را روی هم میپیچند.
از لعلت ای کان نمک عیسی دمانرا یک بیک
پیوسته تسبیح ملک در حلقه ی زنارها
هوش مصنوعی: از زیبایی تو، ای همانند نمک عیسی، به طور مداوم ملائک در حلقههای عشق تو تسبیح میگویند.
شمعی تو در هر محفلی ناری تو در هر منزلی
یکبار سوزد هر دلی، مسکین فغانی بارها
هوش مصنوعی: تو مانند شمعی هستی که در هر جمعی نور میافشانی و مانند آتش هستی که در هر خانهای وجود دارد. هر دل تنها یک بار میسوزد، اما مسکین کسی است که بارها فریاد میزند.
سوزد فغانی هر نفس از شعله ی داغ هوس
نالان چو بلبل در قفس دارد زگل آزارها
هوش مصنوعی: هر دم فغانی از درد هوس به دل میسوزد و چون بلبل در قفس ناله سر میدهد، که از گلها نیز آزار میبیند.