شمارهٔ ۱۶۵
گل آمد ساقیا محبوب گلرخسار میباید
می بیغش به دست آمد گل بیخار میباید
چرا باشند مرغان بهشتی حبس در مکتب
مقام این تَذَروان گوشهٔ گلزار میباید
چو نام دوستی بردی بیفشان از وفا تخمی
زبان چرب را شیرینی گفتار میباید
خوشست آن وعده کز جانان به مقصودی رسد عاشق
به گفتن راست ناید، کار را کردار میباید
نه آسان است کشتن خلق را و ساختن زنده
لب شکرفشان و غمزهٔ خونخوار میباید
از اندک می که بنشاند غباری نیست آزاری
بلا اینست کاین جنس نکو بسیار میباید
هر آن محنت که در عالم از آن دشوارتر نبود
به یاری میتوان از پیش بردن یار میباید
جمال چهرهٔ معنی ندارد عاشقی چندان
متاعت یوسفست ای دل کنون بازار میباید
فغانی خانه ویران ساز تا نامت بقا گیرد
اثر خواهی که ماند در جهان آثار میباید
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گل آمد ساقیا محبوب گلرخسار میباید
می بیغش به دست آمد گل بیخار میباید
هوش مصنوعی: ای ساقی، گل آمده است و باید می بیاوری که محبوبی با چهره زیبا دارد. می باید بینقص و زیبا باشد، همانطور که گل بدون خار به وجود میآید.
چرا باشند مرغان بهشتی حبس در مکتب
مقام این تَذَروان گوشهٔ گلزار میباید
هوش مصنوعی: چرا باید پرندگان بهشتی در مکتب محبوس باشند؟ بهتر است که این موجودات در گوشهای از باغ گل زندگی کنند.
چو نام دوستی بردی بیفشان از وفا تخمی
زبان چرب را شیرینی گفتار میباید
هوش مصنوعی: وقتی که از دوستی یاد میکنی، باید مانند دانهای وفادار، سخنهایت را با شیرینی و نرمی بیان کنی.
خوشست آن وعده کز جانان به مقصودی رسد عاشق
به گفتن راست ناید، کار را کردار میباید
هوش مصنوعی: خوشا به حال وعدهای که از طرف معشوق باشد و عاشق را به هدفش برساند. در اینجا، بیان کردن احساسات و حرفها کافی نیست و لازم است که عمل و رفتار درست نیز وجود داشته باشد تا کار به سرانجام برسد.
نه آسان است کشتن خلق را و ساختن زنده
لب شکرفشان و غمزهٔ خونخوار میباید
هوش مصنوعی: کشتن انسانها کار سادهای نیست و برای زنده نگهداشتن آنها باید از تلاش زیاد و محبت استفاده کرد، در حالی که از طرفی همچنین باید با واقعیتهای سخت و شاید خطرناک نیز روبهرو شد.
از اندک می که بنشاند غباری نیست آزاری
بلا اینست کاین جنس نکو بسیار میباید
هوش مصنوعی: از مقدار کمی که نوشیده میشود به وجود نمیآید و ضرری ندارد، مشکل این است که برای لذت بردن از این چیز خوب باید مقدار زیادی از آن مصرف کرد.
هر آن محنت که در عالم از آن دشوارتر نبود
به یاری میتوان از پیش بردن یار میباید
هوش مصنوعی: هیچ سختی و مشکلی در دنیا سختتر از این نیست که بدون یاری و کمک یک دوست بتوان به آن غلبه کرد.
جمال چهرهٔ معنی ندارد عاشقی چندان
متاعت یوسفست ای دل کنون بازار میباید
هوش مصنوعی: زیبایی چهرهٔ ظاهری ارزشی ندارد، زیرا عشق حقیقی چیزی فراتر از آن است. ای دل، اکنون باید به دنبال لذت و میباشی.
فغانی خانه ویران ساز تا نامت بقا گیرد
اثر خواهی که ماند در جهان آثار میباید
هوش مصنوعی: برای اینکه نامت برای همیشه در یادها بماند، باید اثری از خود به جا بگذاری. بر این اساس، زندگی را به گونهای رقم بزن که درخت تو در دل تاریخ ریشه دوانده و یاد تو برای همیشه باقی بماند.

بابافغانی