گنجور

شمارهٔ ۱۳۸

باز با مرغ سحر خوان غنچه عهد تازه بست
دفتر گل را به عنوان وفا شیرازه بست
جذب آب و سبزه بیرون برد گل رویان شهر
محتسب هرچند از غیرت در دروازه بست
جوش مستان و خروش رود و گلبانگ هزار
زین نواها در هوا از شش جهت آوازه بست
اشتیاق باده چندان شد که هنگام صبوح
نرگس مخمور نتواند لب از خمیازه بست
طرح این مجلس برون ز اندازه ی وهم است و عقل
آفرین بر دانش استاد کاین اندازه بست
نازکان باغ را حاجت به رنگ و بو نبود
زین سبب در کاسه های لاله مشک و غازه بست
طبع موزون فغانی بین که در گلزار عشق
هر بهار از معنی رنگین چه نخل تازه بست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

باز با مرغ سحر خوان غنچه عهد تازه بست
دفتر گل را به عنوان وفا شیرازه بست
هوش مصنوعی: پرنده سحر دوباره با گل‌ها قرار جدیدی گذاشت و برگ‌های گل را به خاطر وفاداری‌های گذشته، به طور مرتب و منظم کنار هم قرار داد.
جذب آب و سبزه بیرون برد گل رویان شهر
محتسب هرچند از غیرت در دروازه بست
هوش مصنوعی: زنده‌نگه‌داشتن زیبایی و طراوت طبیعت حتی وقتی که مردان سخت‌گیر و متعصب در برابر آن ایستاده‌اند، کار ساده‌ای نیست. با وجود تمام تلاش‌های آن‌ها برای جلوگیری از ظهور زیبایی‌ها، طبیعت همچنان می‌تواند خود را به نمایش بگذارد و جلوه‌گری کند.
جوش مستان و خروش رود و گلبانگ هزار
زین نواها در هوا از شش جهت آوازه بست
هوش مصنوعی: شور و هیجان مستی و صدای جاری رود و آواز خوش هزار نغمه در فضا به طور همزمان از هر طرف به گوش می‌رسد.
اشتیاق باده چندان شد که هنگام صبوح
نرگس مخمور نتواند لب از خمیازه بست
هوش مصنوعی: اشتیاق برای نوشیدن شراب آنقدر زیاد شد که وقت صبح، نرگس مست نمی‌تواند دهانش را از خواب بیدار کند و یواش و خمیازه‌کش به روز جدید شروع کند.
طرح این مجلس برون ز اندازه ی وهم است و عقل
آفرین بر دانش استاد کاین اندازه بست
هوش مصنوعی: این مجلس به قدری زیبا و شگفت‌انگیز است که فراتر از تصور و دانش انسانی می‌باشد. همچنین بر هوش و فرزانگی استاد دانش و توانایی او در برقراری این زیبایی تحسین و آفرین می‌فرستم.
نازکان باغ را حاجت به رنگ و بو نبود
زین سبب در کاسه های لاله مشک و غازه بست
هوش مصنوعی: زیبا رویان باغ نیازی به عطر و رنگ ندارند، به همین دلیل در ظرف‌های گل لاله، مشک و عطر می‌ریزند.
طبع موزون فغانی بین که در گلزار عشق
هر بهار از معنی رنگین چه نخل تازه بست
هوش مصنوعی: در این بیت به زیبایی و لطافت احساساتی که در فضای عشق وجود دارد اشاره شده است. شاعر به توصیف بهار و گلزار عشق می‌پردازد و نشان می‌دهد که در هر فصل تازه‌ای که می‌رسد، چه زیبایی‌ها و معانی رنگین جدیدی به دنیا اضافه می‌شود. در واقع، عشق به عنوان یک گلزار پر از رنگ و عطر توصیف شده که در هر بهار، تازگی و طراوت خود را به نمایش می‌گذارد.