گنجور

شمارهٔ ۱۳۶

از گلم گل‌ها شکفت و از مزارم لاله خاست
کشت امیدم نگر کز اشک همچون ژاله خاست
هر که بشنید آه سردم در دلش پیکان نشست
وانکه دید این جسم چون نالم ز جانش ناله خاست
آنقدر در بزم میخواران نشستی شمع من
کز لب چون انگبینت عاقبت تبخاله خاست
ماه مجلس نیمشب آیینه با من صاف کرد
از دل تنگم بیکدم گرد چندین ساله خاست
مردم از این همدمی یا رب چه هشیارانه رفت
آنکه زین مجلس باول کاسه ی غساله خاست
ساحر بابل چه داند سر ثعبان کلیم
کز سر این بحث مشکل سامری گوساله خاست
یا رب این صید از کجا آمد که چون افتاد پیش
هر طرف صد نیزه بالا گردش از دنباله خاست
نالهٔ جانکاه عاشق رخنه در جان افگند
بس کن این شیون فغانی کز دلم پرکاله خاست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از گلم گل‌ها شکفت و از مزارم لاله خاست
کشت امیدم نگر کز اشک همچون ژاله خاست
هوش مصنوعی: از گل‌های من شکوفه‌ها باز شدند و از محل دفن من لاله‌ها روییدند. نگاهی به کشت امید من کن که از اشک‌هایم همچون شبنم به وجود آمده است.
هر که بشنید آه سردم در دلش پیکان نشست
وانکه دید این جسم چون نالم ز جانش ناله خاست
هوش مصنوعی: هر کسی که صدای دلشکسته‌ام را بشنود، در دلش احساس تلخی و زهر می‌کند و آن کسی که این جسم را می‌بیند و ناله‌هایم را می‌شنود، از دلش صداهایی به نشانه‌ی درد و رنج به گوش می‌رسد.
آنقدر در بزم میخواران نشستی شمع من
کز لب چون انگبینت عاقبت تبخاله خاست
هوش مصنوعی: تو آنقدر در مجالس میخواران نشسته‌ای که اثر شراب از لب‌های شیرینت در مندم ، در نهایت شمع من خاموش شد.
ماه مجلس نیمشب آیینه با من صاف کرد
از دل تنگم بیکدم گرد چندین ساله خاست
هوش مصنوعی: در نیمه شب، ماه در مجلس زیبایی خود به من نگاهی روشن بخشید و دلِ تنگ و غمگین من را یکباره آرام کرد. پس از سال‌ها، این احساس تازه از درونم برخاست.
مردم از این همدمی یا رب چه هشیارانه رفت
آنکه زین مجلس باول کاسه ی غساله خاست
هوش مصنوعی: مردم از این همراهی چه هوشیارانه جدا شدند، آن کسی که از این مجلس با ظرفی پر از آب کثیف برخواست.
ساحر بابل چه داند سر ثعبان کلیم
کز سر این بحث مشکل سامری گوساله خاست
هوش مصنوعی: جادوگر بابل چه می‌داند از راز مار کلیم؟ که از سر این ماجرای دشوار، گوساله سامری به وجود آمد.
یا رب این صید از کجا آمد که چون افتاد پیش
هر طرف صد نیزه بالا گردش از دنباله خاست
هوش مصنوعی: پروردگارا، این شکار از کجا پیدایش شد که وقتی به زمین افتاد، هر سمت به مانند صد نیزه‌ای که به سمت او نشانه رفته، به حرکت درآمد.
نالهٔ جانکاه عاشق رخنه در جان افگند
بس کن این شیون فغانی کز دلم پرکاله خاست
هوش مصنوعی: عاشق به شدت ناله می‌کند و این ناله‌ها به عمق جانش نفوذ کرده است. باید این غم و فریاد را متوقف کند، زیرا این احساسات زودگذر و شدید از دل او برمی‌خیزد.