شمارهٔ ۱۲۳
خوبان که ز ملک دلشان چشم خراجست
حقّ نظرست آنکه ستانند نه باجست
در دست طبیبست علاج همه دردی
دردی که طبیبم دهد آنرا چه علاجست؟
این درد که میآوردم مژدهٔ درمان
در دل نمک سوده و در چشم زجاجست
در منزل عنقا چه زیَد مرغ سلیمان
چندانکه نظر می کنم آنجا سر و تاجست
فیضی که نظر میبرد از چشمهٔ خورشید
در روز توان یافت، سخن در شب داجست
در آتش سودای تو صد قافلهٔ مشک
خاکستر بازار بود این چه رواجست؟
بسیار مکش این نفس سرد فغانی
شاید که تحمل نکند گرم مزاجست
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوبان که ز ملک دلشان چشم خراجست
حقّ نظرست آنکه ستانند نه باجست
هوش مصنوعی: خوبان عاشقانی هستند که در دلشان چشم انتظار محبت و توجه محبوباند؛ اشتیاقی که به هیچوجه با مالیات یا باج قابل مقایسه نیست. آنچه میگیرند از عشق و محبت است، نه چیزی مادی.
در دست طبیبست علاج همه دردی
دردی که طبیبم دهد آنرا چه علاجست؟
هوش مصنوعی: در دست پزشک راه حل هر دردی وجود دارد، اما دردی که خود پزشک به من میدهد، چه درمانی دارد؟
این درد که میآوردم مژدهٔ درمان
در دل نمک سوده و در چشم زجاجست
هوش مصنوعی: این دردی که من در دل دارم، به نوعی خبر از درمانی در آینده میدهد، اما این امید در وجودم تلخ و ناامیدکننده است و حس میکنم به جای روشنی، در تاریکی و شبهه فرو رفتهام.
در منزل عنقا چه زیَد مرغ سلیمان
چندانکه نظر می کنم آنجا سر و تاجست
هوش مصنوعی: در خانهی پرندهی افسانهای عنقا چه خبر است، زیرا هر چه نگاه میکنم، فقط سر و تاجی از آنجا دیده میشود.
فیضی که نظر میبرد از چشمهٔ خورشید
در روز توان یافت، سخن در شب داجست
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که در روز میتوان از انرژی و نور خورشید بهرهمند شد، اما در شب نمیتوان از آن استفاده کرد و تنها میتوان به زیباییهای آن فکر کرد. در واقع، در شب تنها میتوان به تأمل درباره آنچه در روز تجربه کردهایم پرداخت.
در آتش سودای تو صد قافلهٔ مشک
خاکستر بازار بود این چه رواجست؟
هوش مصنوعی: در دل آتش عشق تو، قافلههای زیادی از عطر و خوشبویی به خاکستر تبدیل شدند. این چه نوع حالتی است که در اینجا به وجود آمده؟
بسیار مکش این نفس سرد فغانی
شاید که تحمل نکند گرم مزاجست
هوش مصنوعی: این نفس سرد را بیش از حد اذیت نکن، زیرا ممکن است تحمل گرما را نداشته باشد.

بابافغانی