گنجور

بخش ۳ - مثنوی

چون بدید این غزل بدین سان خوب
ملتفت شد به طالب آن مطلوب
دست یازید و بر گرفت و بخواند
در بد و نیک این سخن می‌راند
چون به آخر رسید خوش بگریست
گفت: بیچاره این عراقی کیست؟
گفتم: ای جان جان، من مسکین
در بیابان عشق گفته‌ام این
گفت: آنگه شود مرا باور
که بدین قافیت یکی دیگر
بر بدیهه بگویی اندر حال
باشد این در فراق و آن ز وصال
آن غزل در فراق جانان بود
وین یکی در وصال باید زود
گفتم: ای مایهٔ سخن گفتن
از تو بنوشتن و ز من گفتن
گفت: کو کاغذ و دوات و قلم؟
دادمش: تا نوشت این غزلم:

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چون بدید این غزل بدین سان خوب
ملتفت شد به طالب آن مطلوب
هوش مصنوعی: زمانی که این غزل را با این زیبایی دید، به شدت به خواسته خود توجه کرد و به دنبال آن مطلوب رفت.
دست یازید و بر گرفت و بخواند
در بد و نیک این سخن می‌راند
هوش مصنوعی: دست به کار شوید و آن را بردارید و در مورد خوبی‌ها و بدی‌ها این گفته را بگویید.
چون به آخر رسید خوش بگریست
گفت: بیچاره این عراقی کیست؟
هوش مصنوعی: وقتی کار به پایان رسید، او با خوشحالی اشک ریخت و گفت: این عراقی بیچاره کیست؟
گفتم: ای جان جان، من مسکین
در بیابان عشق گفته‌ام این
هوش مصنوعی: به تو می‌گویم، ای عزیزم، من در سختی‌های عشق، در این دشت وسیع تنها و بی‌پناه، این سخن را گفته‌ام.
گفت: آنگه شود مرا باور
که بدین قافیت یکی دیگر
هوش مصنوعی: گفت: آن زمان به من ایمان می‌آورد که کسی دیگر در این قافیه پیدا شود.
بر بدیهه بگویی اندر حال
باشد این در فراق و آن ز وصال
هوش مصنوعی: بگویید که در حال حاضر، یکی از آن‌ها در فراق است و دیگری در وصال.
آن غزل در فراق جانان بود
وین یکی در وصال باید زود
هوش مصنوعی: این شعر درباره دو حالت متفاوت از عشق صحبت می‌کند. در یک حالت، شاعر در فراق معشوق است و شعرش با اندوه و حسرت پر شده است. در حالت دیگر، شاعر در وصال و نزدیکی به معشوق قرار دارد و احساسش باید سریع و پرشور باشد. به همین دلیل، این دو نوع احساس در شعرهای شاعر به تصویر کشیده شده‌اند.
گفتم: ای مایهٔ سخن گفتن
از تو بنوشتن و ز من گفتن
هوش مصنوعی: گفتم: ای منبع الهام برای صحبت کردن، اینکه دربارهٔ تو بنویسم و از من بگویی.
گفت: کو کاغذ و دوات و قلم؟
دادمش: تا نوشت این غزلم:
هوش مصنوعی: شخصی پرسید که کاغذ و دوات و قلم کجاست؟ من آنها را به او دادم تا این غزل را بنویسد.