عراقیلمعۀ ششم
نهایت این کار آنست که محب محبوب را آینه خود بیند و خود را آینۀ او
قطعه
قطعه
هر دم که در صفای رخ یار بنگرد
گردد همه جهان بحقیقت مصورش
چون باز در فضای دل خود نظر کند
بیند چو آفتاب، رخ خوب دلبرش
گاه این شاهد او آید و او مشهود این، و گاه او منظور این شودو این ناظر او، و گاه این برنگ او برآید و گاه او بوی این گیرد.
عشق مشاطه‌ایست رنگ آمیز
که حقیقت کند برنگ مجاز
تا بدام آورد دل محمود
بطرازد بشانه زلف ایاز
گاه عاشق را حلۀ بها و کمال درپوشاند و بحلی حسن و جمال خودش بیاراید، چون عاشق در خود نظر کند، همه رنگ معشوقی بیند، بلکه خود را همه او بیند، لاجرم گوید: سبحانی ما اعظم شأنی و من مثلی،و هل فی الدارین غیری و گاه لباس عاشق در معشوق پوشد تا از مقام کبریا و استغنا نزول فرماید و با عاشق لابه گری کند: انی و حقی لک محب،فبحقی علیک کن لی محبا
گاه دست این بدامن او آویزد که: الاطال شوق الابرار الی. و گاه شوق او از گریبان این سر بزند:انی الیهم لاشد شوقاً. و گاه این بینائی او شود تا گوید:
رأیت ربیبعین ربی
فقلت من انت؟ فقال انتا
گاه او گویائی این آید که: فاجره حتی یسمع کلام الله، در عشق از این بوالعجبی‌ها باشد.
لمعۀ پنجم: محبوب در آینه هر لحظه روئی دیگر نماید و هر دم بصورتی دیگر برآید؛ زیرا که صورت، بحکم اختلاف آینه هر دم دیگرمی‌شود و آینه هر نفس بحسب اختلاف احوال دیگر می‌گردد.لمعۀ هفتم: عشق در همه ساریست، ناگزیر جمله اشیاءاست و کیف تنکر العشق و مافی الوجود الاهو، ولولاالحب ماظهر ماظهر، فبالحب ظهر الحب سارفیه،بل هو الحب کله، ذات محب و عشق او محال است که مرتفع شود، بلکه تعلق او نقل شود، از محبوبی به محبوبی
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نهایت این کار آنست که محب محبوب را آینه خود بیند و خود را آینۀ او
هوش مصنوعی: در نهایت، این عمل به این صورت است که دوستدار، محبوبش را مانند آینه‌ای می‌بیند که خود را در آن می‌نگرد و همچنین خود را هم چون آینه‌ای برای او می‌داند.
هر دم که در صفای رخ یار بنگرد
گردد همه جهان بحقیقت مصورش
هوش مصنوعی: هر زمان که به چهره ی دلنشین معشوق نگاه می‌کنم، تمام جهان به واقعیت تصویر او تبدیل می‌شود.
چون باز در فضای دل خود نظر کند
بیند چو آفتاب، رخ خوب دلبرش
هوش مصنوعی: زمانی که او به درون دل خود نگاه می‌کند، مانند آفتابی که می‌تابد، زیبایی چهره محبوبش را می‌بیند.
گاه این شاهد او آید و او مشهود این، و گاه او منظور این شودو این ناظر او، و گاه این برنگ او برآید و گاه او بوی این گیرد.
هوش مصنوعی: گاهی این شاهد (شخصی که مشاهده می‌کند) به کسی می‌رسد که مشهود (آنچه مشاهده شده) اوست و گاهی این شخص به گونه‌ای در نظر می‌آید که هدف شخص دیگری قرار می‌گیرد و آن فرد به او توجه می‌کند. در برخی موارد، این چیز (مشهود) به شکل او نمایان می‌شود و در مواقع دیگر، آن شخص عطر یا بوی این را استشمام می‌کند.
عشق مشاطه‌ایست رنگ آمیز
که حقیقت کند برنگ مجاز
هوش مصنوعی: عشق مانند آرایشگری است که با رنگ‌های مختلف، حقیقی را به صورت مجازی زیبا می‌کند.
تا بدام آورد دل محمود
بطرازد بشانه زلف ایاز
هوش مصنوعی: دل محمود می‌خواهد، بنابراین تلاش می‌کند تا با زلف ایاز خود را به دام اندازد.
گاه عاشق را حلۀ بها و کمال درپوشاند و بحلی حسن و جمال خودش بیاراید، چون عاشق در خود نظر کند، همه رنگ معشوقی بیند، بلکه خود را همه او بیند، لاجرم گوید: سبحانی ما اعظم شأنی و من مثلی،و هل فی الدارین غیری و گاه لباس عاشق در معشوق پوشد تا از مقام کبریا و استغنا نزول فرماید و با عاشق لابه گری کند: انی و حقی لک محب،فبحقی علیک کن لی محبا
هوش مصنوعی: گاه عشق می‌تواند سبب شود که عاشق به کمال و زیبایی معشوق خود جذبه پیدا کند. وقتی عاشق به درون خود نگاهی می‌اندازد، همه چیز را رنگ و بوی معشوق می‌بیند و حتی گاه خود را همانند او می‌پندارد. به همین دلیل، با شگفتی می‌گوید چقدر مقام او بزرگ است و آیا کسی مانند او در این دنیا وجود دارد؟ همچنین، عاشق ممکن است جامه معشوق را بر تن کند تا از مقام بلند خود پایین بیاید و با عاشق به التماس بپردازد و بگوید: "من به حقیقت خود عاشق تو هستم، پس به حق خودت، نسبت به من محبت کن."
گاه دست این بدامن او آویزد که: الاطال شوق الابرار الی. و گاه شوق او از گریبان این سر بزند:انی الیهم لاشد شوقاً. و گاه این بینائی او شود تا گوید:
هوش مصنوعی: گاهی اوقات محبت و عشق خوبان به من الهام می‌شود، و زمانی دیگر اشتیاق من نسبت به آن‌ها از دل و جانم بیرون می‌آید. و گاهی اوقات این عشق چنان قوی می‌شود که می‌توانم با صدای رسا بگویم: "من برای آن‌ها بسیار مشتاقم."
رأیت ربیبعین ربی
فقلت من انت؟ فقال انتا
هوش مصنوعی: من به دو چشم خداوند نگریستم و از او پرسیدم کیستی؟ او فرمود: تو هستی.
گاه او گویائی این آید که: فاجره حتی یسمع کلام الله، در عشق از این بوالعجبی‌ها باشد.
هوش مصنوعی: گاهی اوقات می‌توان گفت که گناهکار تا زمانی که کلام خدا را نشنود، می‌تواند به این حالت‌های عجیب و غریب در عشق دچار شود.