اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
غیرت معشوق اقتضا کرد که عاشق غیر او رادوست ندارد و بغیر او محتاج نشود. لاجرم خود را عین همه اشیاء کرد، تا هر چه را دوست دارد و به هرچه محتاج شود او بود.
هوش مصنوعی: عشق باعث شد که معشوق نخواهد عاشق به کسی جز او توجه کند و به کسی غیر از او نیازی نداشته باشد. بنابراین، او خودش را به یک شکل همه چیز قرار داد تا هر چیزی که دوست دارد و به آن نیاز دارد، فقط خودش باشد.
غیرتش غیر در جهان نگذاشت
لاجرم عین جمله اشیا شد
هوش مصنوعی: به دلیل غیرت او، هیچ چیزی در جهان باقی نماند، و در نتیجه، همه چیز به نوعی از او تأثیر گرفت.
و هیچکس هیچ چیز را چنان دوست ندارد که خود را، بدان اینجا که تو کیستی.
هوش مصنوعی: هیچکس هیچ چیزی را به اندازه خود را دوست ندارد، درست به همانطور که تو از خودت آگاه هستی.
تا ظن نبریک ه هست این رشته دو تو
یک توست ز اصل و فرع، بنگر تو نکو
هوش مصنوعی: باید توجه کنی که این رابطه بین تو و او نیست؛ بلکه از یک اصل و ریشه واحد نشأت میگیرد، پس با دقت نگاه کن.
این اوست همه، ولیک پیداست بمن
شک نیست که این جمله منم، لیک بدو
هوش مصنوعی: این شخص، تمام وجود من است و من به او هیچ شکی ندارم. البته من هم وجود دارم، ولی در حقیقت به او وابستهام.
و چون آفتاب در آینه تابد، آینه خود را آفتاب پندارد، لاجرم خود را دوست گیرد، چه همه چیز مجبول است بر دوستی خود، و در حقیقت اوئی او آفتابست، چه ظهور او راست، آینه قابلی بیش نیست.
هوش مصنوعی: وقتی که نور آفتاب به آینه میتابد، آینه تصور میکند که خود نیز آفتاب است؛ بنابراین، به خود عشق میورزد. زیرا همه چیز به محبت به خویشتن گرایش دارد و در واقع، آنچه که در آینه نمایش داده میشود، خود آفتاب است و آینه تنها وسیلهای است که آن نور را منعکس میکند.
ظهرت شمسها فغیبت فیها
فاذا اشرقت فذالک شروقی
هوش مصنوعی: خورشیدها طلوع کردند و در آنها غایب شدم؛ اما وقتی که درخشان شد، آن لحظه، لحظهٔ درخشش من است.
اوست که خود را دوست میدارد در تو، اینجا معلوم شود که: لایحب الله غیرالله، چه معنی دارد؟ مفهوم گردد که: لایری الله غیرالله، چه اشارتست؟ روشن شود که: لایذکرالله الا الله چرا گویند؟ مبرهن گردد که مصطفی صلوات الله علیه بهر چه میفرماید: اللهم متعنی بسمعی و بصری واجعله الوارث منی. مگر میگوید: متعنی بک، چه سمع و بصرمن توئی،و انت خیر الوارثین.
هوش مصنوعی: او کسی است که خود را در وجود تو دوست دارد. در اینجا مشخص میشود که خداوند هیچ چیزی غیر از خود را دوست ندارد. همچنین، مفهوم این جمله که «غیر از خدا چیزی را نمیپرستد» چیست و این اشاره به چه چیزی دارد؟ باید روشن شود که وقتی میگویند «غیر از خدا، یاد کسی نمیشود»، این به چه معناست؟ همچنین، باید مشخص گردد که چرا پیامبر اسلام، صلیاللهعلیهوآله، میفرماید: «خداوندا، آنچه را که باید بشنوم و ببینم به من عطا کن و آن را وارث من قرار بده». آیا او نمیگوید: من به تو نیاز دارم، زیرا سمع و بصر من متعلق به توست و تو بهترین وارثی؟
تبارک الله وارت عینه حجب
فلیسیعلم الا الله ما الله
هوش مصنوعی: خداوند بزرگ و بس پرمقدس است، چشمهای پاک او را حجابها در بر گرفته است و هیچکس جز خداوند از آنچه که اوست، آگاهی ندارد.
خذحیث شئت فان الله ثم وقل
ماشئت عنه فان السامع الله
هوش مصنوعی: هر کجا که میخواهی برو و هرچه میخواهی بگو، زیرا خداوند آنجا حاضر است و همهی گفتههای تو را میشنود.
اظهار چنین اسرار هرچند تازگی دارد، اما معذور دار که:
هوش مصنوعی: این اظهارات هرچند جدید و جالب به نظر میرسند، اما باید به یک نکته توجه کرد:
خود گفت حقیقتی و خود شنید
زآن روی که خود نمود خود را خود دید
هوش مصنوعی: او خودش حقیقتی را بیان کرد و خودش هم از آن شنید، زیرا که خودش را به گونهای نشان داد که خودش را دید.
جنید قدس الله روحه گفت: سی سال است با حق سخن میگویم و خلق پندارد که با ایشان میگویم، بسمع موسی صلوات الله علیه همو بشنید که بزبان شجره سخن گفت.
هوش مصنوعی: جنید قدس الله روحه گفت: من سی سال است که با حقیقت گفتمان میکنم و مردم فکر میکنند که من با آنها حرف میزنم. او به شنیدن صدای موسی، که سلام خدا بر او باد، اشاره کرد که او نیز با زبان درختان سخن گفت.
خود میگوید و باز خود میشنود
وز ما و شما بهانه بر ساختهاند
هوش مصنوعی: او خودش صحبت میکند و خود نیز میشنود، اما دیگران بهانههایی از ما و شما درست کردهاند.