گنجور

بخش ۷۲ - دفن نمودن بنی اسد

وز انسو سه روز و دو شب جسم شاه
بد افتاده برخاک آوردگاه
دراین کار حق را چنین بود راز
که بر جسم شه خوانده آید نماز
نخستین خداوند بر وی درود
فرستاد و زان پس بیامد فرود
همه روح پاکان و پیغمبران
سروشان و فرخنده فر رهبران
بخواندند هر یک ز روی نیاز
بدان کشتگان پر از خون نماز
چو آمد سیم روز یزدان فرد
برانگیخت بر دفن شه، چند مرد
که بود اندر آن دشت بنگاهشان
نژاد اسد خواند آگاهشان
برفتند دل ها پراز ترس و باک
که پوشند آن کشته گان را به خاک
درآن کار سرگشته شد رایشان
که پیدا نبد کشته گان را نشان
در اندیشه آن مردم نیکنام
که مهتر کدام است و کهتر کدام
به ناگه بیامد در آن سرزمین
به نیروی حق سیدالساجدین (ع)
درآن کارشان رهنما گشت و یار
وزان پس نهان گشت آن شهریار
کنون سوی کوفه فرادار گوش
نگر کز چه شد سوی گردون خروش

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وز انسو سه روز و دو شب جسم شاه
بد افتاده برخاک آوردگاه
هوش مصنوعی: پس از آن، بدن شاه به مدت سه روز و دو شب بر خاک میدان جنگ افتاده بود.
دراین کار حق را چنین بود راز
که بر جسم شه خوانده آید نماز
هوش مصنوعی: در این کار، حقیقت این است که بر جسم شاه، نماز خوانده می‌شود.
نخستین خداوند بر وی درود
فرستاد و زان پس بیامد فرود
هوش مصنوعی: در ابتدا، خداوند بر او سلام فرستاد و بعد از آن به سوی او نازل شد.
همه روح پاکان و پیغمبران
سروشان و فرخنده فر رهبران
هوش مصنوعی: تمام روح‌های پاک و مقدس و همچنین پیامبران همچون درخت سرو هستند و راهنمایان و رهبران را فرخنده و خوشبخت می‌سازد.
بخواندند هر یک ز روی نیاز
بدان کشتگان پر از خون نماز
هوش مصنوعی: هر کسی به خاطر نیاز خود دعا می‌کند و به یاد کسانی که در جنگ‌ها به شهادت رسیده‌اند، با دل پر از غم و اندوه عبادت می‌کند.
چو آمد سیم روز یزدان فرد
برانگیخت بر دفن شه، چند مرد
هوش مصنوعی: وقتی که روز مشخصی از جانب خداوند فرارسید، مردانی را برای برپا کردن عزاداری و یادبود پادشاه برانگیخت.
که بود اندر آن دشت بنگاهشان
نژاد اسد خواند آگاهشان
هوش مصنوعی: در آن دشت، کسی بود که نژاد شیر را شناخته و آنها را از این موضوع آگاه کرده بود.
برفتند دل ها پراز ترس و باک
که پوشند آن کشته گان را به خاک
هوش مصنوعی: دل‌ها پر از ترس و نگرانی شد و اکنون همه نگران‌اند که چه‌طور می‌خواهند آن کشته‌شدگان را به خاک بسپارند.
درآن کار سرگشته شد رایشان
که پیدا نبد کشته گان را نشان
هوش مصنوعی: در این کار، آن‌ها به شدت سردرگم شدند زیرا نشانه‌ای از کشته‌شدگان پیدا نکردند.
در اندیشه آن مردم نیکنام
که مهتر کدام است و کهتر کدام
هوش مصنوعی: این شعر به تفکر و نگرانی مردم نیکوکار درباره جایگاه اجتماعی و مقام یکدیگر اشاره دارد. آن‌ها در فکر هستند که کدام یک از آن‌ها مهم‌تر و برجسته‌تر است و کدام یک در مرتبه‌ای پایین‌تر قرار دارد. به نوعی، این بیت به مقایسه موقعیت‌ها و اهمیت افراد در جامعه پرداخته و نشان‌دهنده‌ی نیت و دغدغه‌ی آن‌ها در این زمینه است.
به ناگه بیامد در آن سرزمین
به نیروی حق سیدالساجدین (ع)
هوش مصنوعی: ناگهان در آن سرزمین، به مدد قدرت الهی، سید الساجدین (علیه‌السلام) وارد شد.
درآن کارشان رهنما گشت و یار
وزان پس نهان گشت آن شهریار
هوش مصنوعی: در آن موقع، هدایتگر و دوستشان به کمکشان آمد و از آن پس، آن پادشاه ناپدید شد.
کنون سوی کوفه فرادار گوش
نگر کز چه شد سوی گردون خروش
هوش مصنوعی: اکنون به سمت کوفه برو و با دقت گوش کن که چه چیزی باعث شده به آسمان ها سر و صدا و ناله برپا شود.