گنجور

شمارهٔ ۴ - چهار پند نوشیروان

شنیدم که کسری یکی فرش داشت
بر آن فرش هر گونه پندی نگاشت
نخست آنکه دنیا نجوید کسی
که داند بدو در نماند بسی
دوم آنکه سودی ندارد حذر
زکاریکه رفتست اندر قدر
سوم آنک دانای خالق شناس
ز مخلوق بر سر نگیرد سپاس
چهارم چو روزی مقدر شدست
چرا مرد آزاده چاکر شدست
اگر بگذری زینسخن راه نیست
روان تو از دانش آگاه نیست
شنیدم که روزی منوچهر شاه
بپرسید از مهتری نیکخواه
که در عالم از هر چه هست ارجمند
چه چیزست شایسته و دلپسند
ز گفتار گفت حکیمان بهست
ز کردار کرد کریمان بهست
ازین گفت وزین کرد اگر بگذری
نیابی خرد را جز این داوری

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شنیدم که کسری یکی فرش داشت
بر آن فرش هر گونه پندی نگاشت
هوش مصنوعی: شنیدم که کسری فرشی داشت که بر روی آن هر نوع پیامی را نوشته بودند.
نخست آنکه دنیا نجوید کسی
که داند بدو در نماند بسی
هوش مصنوعی: اولین نکته این است که کسی که به حقیقت و واقعیت آگاه باشد، هرگز در پی دنیا نخواهد رفت، چون می‌داند که دنیا پایدار نیست و در آن چیزهای زیادی را نخواهد یافت.
دوم آنکه سودی ندارد حذر
زکاریکه رفتست اندر قدر
هوش مصنوعی: دوم اینکه از کاری که انجام شده است، پرهیز کردن فایده‌ای ندارد.
سوم آنک دانای خالق شناس
ز مخلوق بر سر نگیرد سپاس
هوش مصنوعی: سوم اینکه کسی که خالق را می‌شناسد، هرگز از مخلوق به خود نمی‌بالد و سپاسگزاری نمی‌کند.
چهارم چو روزی مقدر شدست
چرا مرد آزاده چاکر شدست
هوش مصنوعی: زمانی که سرنوشت راهی برای انسان تعیین کرده، چرا فرد آزاده باید خود را خدمتگزار ببیند؟
اگر بگذری زینسخن راه نیست
روان تو از دانش آگاه نیست
هوش مصنوعی: اگر از این حرف‌ها عبور کنی، دیگر راهی نیست، زیرا روح تو از علم و دانش آگاه نیست.
شنیدم که روزی منوچهر شاه
بپرسید از مهتری نیکخواه
هوش مصنوعی: روزی منوچهر شاه از یک مرد بزرگ و دلسوز سوالی پیش آورد.
که در عالم از هر چه هست ارجمند
چه چیزست شایسته و دلپسند
هوش مصنوعی: در دنیا از هر چیز که وجود دارد، چه چیزی ارزشمندتر و دلنشین‌تر است؟
ز گفتار گفت حکیمان بهست
ز کردار کرد کریمان بهست
هوش مصنوعی: حکیمان می‌گویند که گفتار و سخن بسیار خوب است، اما عمل و کردار نیکوکاران بسیار ارزشمندتر و بهتر از آن است.
ازین گفت وزین کرد اگر بگذری
نیابی خرد را جز این داوری
هوش مصنوعی: اگر از این گفت و کردار عبور کنی، خرد را نخواهی یافت جز این قضاوت.