گنجور

شمارهٔ ٩

باهل خطه فریومد از طریق رضا
مگر بعین عنایت نظر فکند خدا
که آفتاب سپهر کرم بطالع سعد
فکند سایه الطاف خود برین ضعفا
ستوده آصف ایام عز دولت و دین
که زیبدش که کند پادشاهی وزرا
زهی کریم نهادی که بر بسیط زمین
سپهر با همه دیده ندید مثل ترا
توئی که بر چمن جان هر که زنده دلست
ز فیض ابر سخای تو رست مهر گیا
توئی چنان که اگر ذره ئی شود موجود
ز عزم و حزم تو در پیکر زمین و سما
زمین شود چو سما بیقرار و سرگردان
سما شود چو زمین با وقار و پا بر جا
گذشت بر دل من یکسخن بخواهم گفت
خدایگان ز ره لطف اگر کند اصغا
سعادت ازلی با عماد دولت و دین
جهان رادی و مردی سپهر جود و سخا
ز بدو فطرت و آغاز آفرینش او
مقارنست و برینحال واقفست و گوا
سعادتی نه همانا که به تواند بود
ز اتفاق ملاقاتت ای خجسته لقا
بکام دل ز جهان داد عیش بستانید
که هست بر گذر این سخت کوش سست وفا
زمان دولت و اقبال مغتنم شمرید
میفکنید از امروز کار بر فردا
مگر ز بخت شما نیز باید ابن یمین
فراغتی که نواند گزارد فرض دعا
چو روزگار که تفریق و جمع شیوه اوست
نمیزند نفسی بی رضای رأی شما

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

باهل خطه فریومد از طریق رضا
مگر بعین عنایت نظر فکند خدا
هوش مصنوعی: بزرگانی از دیار فریومد بر سر راه رضایت و خوشنودی خداوند دعوت شده‌اند، مگر اینکه خداوند به طور خاص و با عنایت ویژه‌ای به آن‌ها نگاه کند.
که آفتاب سپهر کرم بطالع سعد
فکند سایه الطاف خود برین ضعفا
هوش مصنوعی: خورشید بخشش سرنوشت نیک خود را بر این ناتوانان سایه می افکند.
ستوده آصف ایام عز دولت و دین
که زیبدش که کند پادشاهی وزرا
هوش مصنوعی: آصف در وصف روزهای باعزت حکومت و دین ستایش می‌کند، زیرا این مقام شایسته‌ای است که بر عهدۀ پادشاه و وزرا قرار دارد.
زهی کریم نهادی که بر بسیط زمین
سپهر با همه دیده ندید مثل ترا
هوش مصنوعی: ای کاش تو را بر روی زمین و آسمان همه جا دیده بودیم، چون تو با صفات بزرگوارانه‌ات بی‌نظیری.
توئی که بر چمن جان هر که زنده دلست
ز فیض ابر سخای تو رست مهر گیا
هوش مصنوعی: تو هستی که بر روی چمن، جان هر کسی که دل زنده‌ای دارد، به برکت باران سخاوت تو رشد کرده است و محبت مانند گیاه به آن می‌رسد.
توئی چنان که اگر ذره ئی شود موجود
ز عزم و حزم تو در پیکر زمین و سما
هوش مصنوعی: تو به گونه‌ای هستی که اگر حتی ذره‌ای از عزم و اراده‌ات در زمین و آسمان تجلی پیدا کند، وجودش به قوت و قدرت تو بستگی دارد.
زمین شود چو سما بیقرار و سرگردان
سما شود چو زمین با وقار و پا بر جا
هوش مصنوعی: زمین به حالتی ناآرام و پرالتهاب در می‌آید و آسمان به آرامی و ثباتی دست می‌یابد. این تغییرات نشان‌دهنده تعادل و ناپایداری در دو جهان است.
گذشت بر دل من یکسخن بخواهم گفت
خدایگان ز ره لطف اگر کند اصغا
هوش مصنوعی: یک سخن بر دل من گذشته است و می‌خواهم آن را بگویم، ای خداوند اگر از روی لطف و محبت به من توجه کنی.
سعادت ازلی با عماد دولت و دین
جهان رادی و مردی سپهر جود و سخا
هوش مصنوعی: سعادت ابدی به همراه پشتیبانی از حکومت و دین جهان، به خوبی و مردانگی که در اوج generosity و سخاوت قرار دارد، ارتباط دارد.
ز بدو فطرت و آغاز آفرینش او
مقارنست و برینحال واقفست و گوا
هوش مصنوعی: از زمان شروع خلقت و فطرت او، این حقیقت در کنار او بوده و او از آن آگاه است و بر آن شهادت می‌دهد.
سعادتی نه همانا که به تواند بود
ز اتفاق ملاقاتت ای خجسته لقا
هوش مصنوعی: خوشبختی واقعی فقط به خاطر یک ملاقات تصادفی با تو نیست، ای دیدار خوش، بلکه مفهومی عمیق‌تر دارد.
بکام دل ز جهان داد عیش بستانید
که هست بر گذر این سخت کوش سست وفا
هوش مصنوعی: به خاطر خواسته‌های دل، از زندگی لذت برد و از دنیا بهره برد. زیرا در مسیر این تلاش‌گران، بی‌وفایی وجود دارد.
زمان دولت و اقبال مغتنم شمرید
میفکنید از امروز کار بر فردا
هوش مصنوعی: زمانی که اوضاع به نفع شماست، از آن بهره ببرید و کارها را به فردا نیندازید.
مگر ز بخت شما نیز باید ابن یمین
فراغتی که نواند گزارد فرض دعا
هوش مصنوعی: شاید از سر بخت شما باید این ابن یمین باشد که فرصتی برای دعا کردن پیدا نکند.
چو روزگار که تفریق و جمع شیوه اوست
نمیزند نفسی بی رضای رأی شما
هوش مصنوعی: زمان مانند یک فرایند است که ترکیب و تفکیک بخش‌های مختلف را می‌سازد و هر چیزی بدون رضایت و خواست شما وجود ندارد.