گنجور

شمارهٔ ٧۴٠

ای صبا از بخت نیک ار اتفاق افتد ترا
چونکه یابی راه سوی شهریار دین پناه
آنکه باشد لطف و عنفش از طریق خاصیت
دوستانرا جانفزای و دشمنانرا عمر کاه
خسرو عادل نظام ملک و دین کز عدل او
بر کتان زین پس تعدی می نیارد کرد ماه
کس نگوید ابر نیسان با کفش ماند از آنک
فیض این باشد دمادم بخشش آن گاهگاه
چون بدانعالیجناب آسمان رفعت رسی
گر دهد حاجب ترا بار ایصبا از گرد راه
خاک درگاهش ببوس اول بتعظیم تمام
بعد از آن این یکسخن را عرضه کن بر رای شاه
گو منم آنکس که تابستم کمر در بندگیت
آمدم در شیوه اخلاص بر سر چون کلاه
چون جهانی را همی بینم ز جودت بهره ور
پس چرا زینگونه محروم است چاکر بیگناه
چاکرت را نیز ازین حرمان خلاص آید پدید
لطف عامت گر کند یکره بحال او نگاه

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای صبا از بخت نیک ار اتفاق افتد ترا
چونکه یابی راه سوی شهریار دین پناه
هوش مصنوعی: ای نسیم، اگر روزی بختت خوب شود و به شانس به سمت پادشاه دین‌دار بروی، خوشحال می‌شوم.
آنکه باشد لطف و عنفش از طریق خاصیت
دوستانرا جانفزای و دشمنانرا عمر کاه
هوش مصنوعی: کسی که دوستی‌هایش سرشار از محبت و مهربانی است، دوستانش را زنده و شاداب می‌کند، اما برای دشمنانش، باعث کاهش عمر و تنگی دل می‌شود.
خسرو عادل نظام ملک و دین کز عدل او
بر کتان زین پس تعدی می نیارد کرد ماه
هوش مصنوعی: خسرو عادل، که موجب نظم و سامان‌دهی در کشور و دین است، به دلیل عدل و انصاف او، دیگر کسی جرأت تعدی و ظلم نخواهد داشت و مانند ماه درخشان خواهد بود.
کس نگوید ابر نیسان با کفش ماند از آنک
فیض این باشد دمادم بخشش آن گاهگاه
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که ابر در فصل بهار با کفش ایستاده است؛ چرا که این به معنی آن است که نعمت و برکت همیشه در حال بخشش و جاری شدن است.
چون بدانعالیجناب آسمان رفعت رسی
گر دهد حاجب ترا بار ایصبا از گرد راه
هوش مصنوعی: اگر تو به مقام بلند آسمان‌ها برسی و حاجب تو را تا درب بارگاه بفرستد، بدان که راه به تو می‌رسد.
خاک درگاهش ببوس اول بتعظیم تمام
بعد از آن این یکسخن را عرضه کن بر رای شاه
هوش مصنوعی: خاک پای او را با تمام احترام ببوس و سپس این حرف را به نظر پادشاه برسان.
گو منم آنکس که تابستم کمر در بندگیت
آمدم در شیوه اخلاص بر سر چون کلاه
هوش مصنوعی: من کسی هستم که در راه خدمت و بندگی تو کمر بسته‌ام و با اخلاص و ارادت، به تو نزدیک شده‌ام.
چون جهانی را همی بینم ز جودت بهره ور
پس چرا زینگونه محروم است چاکر بیگناه
هوش مصنوعی: وقتی می‌بینم که همه‌ی جهان از نعمت و بخشش تو بهره‌مند هستند، نمی‌دانم چرا من، که بی‌گناه هستم، از این نعمت‌ها محروم‌ هستم.
چاکرت را نیز ازین حرمان خلاص آید پدید
لطف عامت گر کند یکره بحال او نگاه
هوش مصنوعی: اگر تو به حال چاکرت نگاهی مهربانانه بیندازی، او هم از این اندوه و ناراحتی رهایی می‌یابد و به آرامش می‌رسد.