ابن یمینشمارهٔ ٧٢٧
که میرود بجناب رفیع آصف عهد
که با فلک ز علو بر زد آستانه او
غیاث دولت و دین هندوی مبارک رای
که مثل او بهنر نیست در زمانه او
ستوده ئی که بود با نسیم الطافش
دم مسیح خجل از هوای خانه او
نپرسدش که چرا وعده را وفا نکند
نداند آنچه بباشد درین بهانه او
اگر ز بنده برافروخت آتش غضبش
بآب دیده نشاند رهی زبانه او
و گر زقلت مال است دور باد ازو
که اینقدر نتوان یافت در خزانه او
ز دام غم نرهد تا بحشر مرغ دلم
اگر وظیفه نیابد دمی ز دانه او
چگونه باز کند خو ز دانه کرمش
دلی که نیست بجز مرغ آشیانه او
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
که میرود بجناب رفیع آصف عهد
که با فلک ز علو بر زد آستانه او
هوش مصنوعی: و آن کسی که به سراغ مقام بلند و ارجمند آصف میرود که با وجود بلندی‌اش، آسمان هم در برابر او سر تعظیم فرود آورده است.
غیاث دولت و دین هندوی مبارک رای
که مثل او بهنر نیست در زمانه او
هوش مصنوعی: غیاث، حامی و پشتیبان دولت و دین در هند است که فکر و تدبیرش بسیار نیکو و شایسته است و در زمانه‌اش هیچ کس به اندازه او در سطح خود برتر نیست.
ستوده ئی که بود با نسیم الطافش
دم مسیح خجل از هوای خانه او
هوش مصنوعی: کسی که با لطف‌های نسیم‌مانندش مورد ستایش قرار می‌گیرد، به قدری عشق و محبتش عمیق است که حتی دم مسیح هم در برابر جوی محبت او شرمنده می‌شود.
نپرسدش که چرا وعده را وفا نکند
نداند آنچه بباشد درین بهانه او
هوش مصنوعی: نپرسید که چرا به وعده‌اش عمل نمی‌کند، زیرا نمی‌داند چه چیزی در پس این بهانه نهفته است.
اگر ز بنده برافروخت آتش غضبش
بآب دیده نشاند رهی زبانه او
هوش مصنوعی: اگر خشم بنده آتشین شود، با اشک‌هایش آن را خاموش می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه می‌تواند با رفتار خود این خشم را مهار کند.
و گر زقلت مال است دور باد ازو
که اینقدر نتوان یافت در خزانه او
هوش مصنوعی: اگر مال از آن شخص باشد، دور باد از او، زیرا به این اندازه نمی‌توان در خزانه‌اش یافت.
ز دام غم نرهد تا بحشر مرغ دلم
اگر وظیفه نیابد دمی ز دانه او
هوش مصنوعی: اگر دل من بتواند از غم‌ها رها شود، تا روز قیامت در آسایش خواهد بود، اما اگر نتواند از دانه‌اش (آرامش یا عشقش) دور بماند، هیچ لحظه‌ای را نمی‌تواند بی‌کار بگذراند.
چگونه باز کند خو ز دانه کرمش
دلی که نیست بجز مرغ آشیانه او
هوش مصنوعی: چطور می‌تواند کرم، دلِ پرنده‌ای را که هیچ چیز جز آشیانه‌اش را ندارد، پر از محبت کند؟