شمارهٔ ۶٨٠
غیر این اصطرخ پر ماء معین
کس نشان داد آسمانی بر زمین
میوزد از روی آبش باد صبح
میفشاند روح قدسی آستین
میدهد از سدره و طوبی نشان
بر کنار او درخت صف نشین
مطربانش بر درختان میزنند
شادی دلرا نواهای حزین
همچو جنت زیر اشجارش روان
جویهای شیر و خمر و انگبین
گر هوای خلد و کوثر بایدت
خیز و علیا باد و اصطرخش ببین
در هوا و در صفا هر چند نیست
خلد و کوثر آنچنان و اینچنین
ای بسا ایام کاین خرم مقام
بود و خواهد بود بی ابن یمین
ز اقتضای دور گردون چون شدیم
چند روزی در مکان او مکین
اینکه گویم آفرین بر اولین
باد بر ما آفرین هم ز آخرین
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
غیر این اصطرخ پر ماء معین
کس نشان داد آسمانی بر زمین
هوش مصنوعی: جز این، هیچ نشانهای از آسمان بر زمین وجود ندارد، تنها به تصویر زیبای رنگین کمان اشاره شده است.
میوزد از روی آبش باد صبح
میفشاند روح قدسی آستین
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی از روی آب میوزد و روحی پاک و الهی را به همراه دارد.
میدهد از سدره و طوبی نشان
بر کنار او درخت صف نشین
هوش مصنوعی: درختان سدره و طوبی به او اشاره میکنند و نشان میدهند که در کنار او درختانی هستند که به صف ایستادهاند.
مطربانش بر درختان میزنند
شادی دلرا نواهای حزین
هوش مصنوعی: موسیقیدانان درختان را به نغمههای شاد مینوازند، اما دل انسان هنوز غمگین است.
همچو جنت زیر اشجارش روان
جویهای شیر و خمر و انگبین
هوش مصنوعی: در زیر درختان بهشتی، چشمههای شیر و شراب و عسل جاری است.
گر هوای خلد و کوثر بایدت
خیز و علیا باد و اصطرخش ببین
هوش مصنوعی: اگر بهشت و نعمتهای آن را میخواهی، برخیز و به تماشای عرش و زیباییهایش بنشین.
در هوا و در صفا هر چند نیست
خلد و کوثر آنچنان و اینچنین
هوش مصنوعی: هرچند در فضا و زیبایی، باغ بهشت و آبهای کوثر وجود ندارند، اما این موضوع به این معنا نیست که زیبایی و طراوت در طبیعت وجود ندارد.
ای بسا ایام کاین خرم مقام
بود و خواهد بود بی ابن یمین
هوش مصنوعی: بسیاری از روزها بوده و خواهد بود که این جای خوشایند وجود دارد، حتی بدون ابن یمین.
ز اقتضای دور گردون چون شدیم
چند روزی در مکان او مکین
هوش مصنوعی: به خاطر الزامات و چرخشهای زمان، مدتی را در مکان او ساکن شدیم.
اینکه گویم آفرین بر اولین
باد بر ما آفرین هم ز آخرین
هوش مصنوعی: من میگویم که تحسین بر باد نخستین، تحسینی است که بر ما باد به خوشخبرایی میآورد، و همچنین میگویم تحسین بر آخرین باد نیز که به ما میرسد.

ابن یمین