گنجور

شمارهٔ ۶۴۶

ای باد صبحدم گذری کن ز روی لطف
بهر من شکسته محزون ممتحن
سوی جناب آصف ثانی علاء دین
کز راه رتبت اوست سلیمان این زمن
دستور دین پناه محمد که رأی اوست
در ضبط ملک بر صفت روح در بدن
آنصاحبی که با نفس خلق فایحش
باشد سیاهروی جهان نافه ختن
گر باشدت مجال که گوئی حکایتی
این یکسخن بعرض رسان از زبان من
کای مفتی شرایع احسان روا بود
کابن یمین ز بهر تو ببرید از وطن
کشتی بخشگ راند و خدام آنجناب
غرق بحار جود تو یکسر زمرد و زن
آری اگر رواست تو مخدوم و حاکمی
ور نارواست پس نظری سوی او فکن

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای باد صبحدم گذری کن ز روی لطف
بهر من شکسته محزون ممتحن
هوش مصنوعی: ای باد صبحگاهی، لطفی کن و به من که دلشکسته و غمین هستم، نگاهی بینداز.
سوی جناب آصف ثانی علاء دین
کز راه رتبت اوست سلیمان این زمن
هوش مصنوعی: به سمت آصف دوم علاء‌الدین، که به خاطر مقام و رتبتش، سلیمان از این زمان است.
دستور دین پناه محمد که رأی اوست
در ضبط ملک بر صفت روح در بدن
هوش مصنوعی: آیین و قوانین دینی که پیامبر اکرم (ص) تعیین کرده‌اند، بر این اساس است که حاکمیت و حکومت باید با روح و نفس انسان‌ها همخوانی داشته باشد.
آنصاحبی که با نفس خلق فایحش
باشد سیاهروی جهان نافه ختن
هوش مصنوعی: دوستی که از خلق و خوی نامناسب خود آگاه نیست، مانند کسی است که در تاریکی زندگی می‌کند و نمی‌تواند زیبایی‌های جهان را ببیند.
گر باشدت مجال که گوئی حکایتی
این یکسخن بعرض رسان از زبان من
هوش مصنوعی: اگر فرصتی داشته باشی که داستانی را بگویی، این یک سخن را از زبان من به شما منتقل کن.
کای مفتی شرایع احسان روا بود
کابن یمین ز بهر تو ببرید از وطن
هوش مصنوعی: ای فقیه که احسان را مجاز می‌دانی، بدان که بن یمین (شخصیتی در تاریخ یا ادبیات) برای تو از وطنش بریده و رفته است.
کشتی بخشگ راند و خدام آنجناب
غرق بحار جود تو یکسر زمرد و زن
هوش مصنوعی: کشتی که خوب از آن سمت عبور کرد، و خدمتگزاران آن حضرت در دریاهای بخشش تو غرق شدند و تمام چیزهایی که از این نعمت‌ها به دست آمده، به مانند سنگ‌های قیمتی است.
آری اگر رواست تو مخدوم و حاکمی
ور نارواست پس نظری سوی او فکن
هوش مصنوعی: اگر این وضعیت درست است و تو ارباب و قدرت داری، پس رفتار کن. اما اگر نادرست است، به فکر دیگری باش و به او توجه کن.