گنجور

شمارهٔ ٢٩

منور شد به شمس دولت و دین
دو گیتی چون هم این دارد هم آن را
خرد در جنب ذات پاک اصلش
فروتر از هجین دارد هجان را
شکست تیر را در عهد کلکش
سپهر اندر کمین دارد کمان را
به قصد جان بدخواهانش مریخ
کشیده در سنین دارد سنان را
عدو بهر هزیمت در جدالش
قوی حصنی حصین دارد حصان را
اگر نحسین را افتد قرانی
دوا آن بی‌قرین دارد قران را
به عون دولت ار باشد مرادش
شجاع و با حنین دارد حنان را
اگر خواهد عجب نبود ز حزمش
که ثابت چون زمین دارد زمان را
مکان سرفرازی را مکین است
بحمدالله مکین دارد مکان را
نشان مکرمت جستم فلک گفت
کنون مسندنشین دارد نشان را
سزد کابن یمین در مجلس او
که از جای چنین دارد چنان را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

منور شد به شمس دولت و دین
دو گیتی چون هم این دارد هم آن را
هوش مصنوعی: به خاطر تابش خورشید، هم دنیا و هم دین روشن و درخشان شده‌اند، زیرا او هر دو را دارد.
خرد در جنب ذات پاک اصلش
فروتر از هجین دارد هجان را
هوش مصنوعی: عقل و درک انسان در مقایسه با وجود پاک و اصلی اش، کمتر از آن است که بتواند به درستی و کامل در مورد آن وجود فهمی داشته باشد.
شکست تیر را در عهد کلکش
سپهر اندر کمین دارد کمان را
هوش مصنوعی: در دوران حیات، حوادث و دشواری‌ها همیشه در کمین هستند و ممکن است به ناگهان بر سر فردی آوار شوند، حتی اگر اکنون احساس امنیت کند.
به قصد جان بدخواهانش مریخ
کشیده در سنین دارد سنان را
هوش مصنوعی: مریخ، به عنوان نمادی از جنگ و دشمنی، در سنین یا دوره‌های مختلف آماده است تا به جان بدخواهانش بیفتد. این بیان نشان‌دهنده‌ی آمادگی و قدرت در برابر دشمنان است.
عدو بهر هزیمت در جدالش
قوی حصنی حصین دارد حصان را
هوش مصنوعی: دشمن برای شکست دادن در نبرد، دفاعی قوی و مستحکم دارد که موجب حفاظت از خود می‌شود.
اگر نحسین را افتد قرانی
دوا آن بی‌قرین دارد قران را
هوش مصنوعی: اگر بداقبالی‌ها و مشکلات به سراغ کسی بیاید، درمان آن به دست کسی است که بدون همکاری و همراهی دیگران، بتواند بر آن مشکلات غلبه کند.
به عون دولت ار باشد مرادش
شجاع و با حنین دارد حنان را
هوش مصنوعی: اگر اراده‌ی او به یاری دولت باشد، شجاع و قوی است و مانند حنین، نرمش و مهربانی دارد.
اگر خواهد عجب نبود ز حزمش
که ثابت چون زمین دارد زمان را
هوش مصنوعی: اگر او بخواهد، جای تعجب نیست که مانند زمین، پایدار و محکم در برابر زمان بایستد.
مکان سرفرازی را مکین است
بحمدالله مکین دارد مکان را
هوش مصنوعی: جایگاه بزرگ‌منشی و سربلندی در این دنیا وجود دارد و خوشبختانه، می‌توان به این جایگاه دست یافت.
نشان مکرمت جستم فلک گفت
کنون مسندنشین دارد نشان را
هوش مصنوعی: در جستجوی نشانه‌ای از بزرگی و شخصیت رفیع بودم، که آسمان به من گفت اکنون او بر مسند قدرت نشسته و نشانه‌اش در دسترس است.
سزد کابن یمین در مجلس او
که از جای چنین دارد چنان را
هوش مصنوعی: نیاز به تقدیر و احترام دارد کسی که در محفل او نشسته است، زیرا او از مقام و منزلتی برخوردار است که باعث می‌شود همه به او ارادت ورزند.