گنجور

شمارهٔ ٢۴

قطعه ئی نزد من رسید امروز
از سخنهای قدوه الشعرا
مرتضی افضل و یگانه دهر
فخر سادات و زبده النقبا
آن سخن پرور هنر گستر
و آن نکو سیرت خجسته لقا
و آنکه با صد هزار دیده فلک
جز به احول نبیندش همتا
تیر گردون ز رشگ خامه او
در کمان اوفتد گه انشا
گلبن فضل را بآب سخن
کس چو طبعش نداد نشو و نما
راستی قطعه ئی ز غایت لطف
همچو آبحیات روح افزا
قطعه ئی نی که بود دریائی
موج او جمله لؤلؤ لالا
از لطافت که هست کارگرست
در مزاج عقول چون صهبا
سخنش چون شنید ابن یمین
گفت از اخلاص نه ز روی ریا
کاین سخن گر بسنگ خاره رسد
دم احیا زند زمان صدا
باد باقی که بلبل طبعش
کرد گلزار طبع را بنوا

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قطعه ئی نزد من رسید امروز
از سخنهای قدوه الشعرا
هوش مصنوعی: امروز یک قطعه ادبی از آثار یکی از شاعران بزرگ را دریافت کردم.
مرتضی افضل و یگانه دهر
فخر سادات و زبده النقبا
هوش مصنوعی: مرتضی، بهترین و منحصر به فرد زمان خود، افتخار سادات و برترین از میان نقبا است.
آن سخن پرور هنر گستر
و آن نکو سیرت خجسته لقا
هوش مصنوعی: آن که خوب سخن می‌سازد و هنرش را گسترش می‌دهد، و همچنین آن که به سیرت نیکو و چهره‌ای خوش برخوردار است.
و آنکه با صد هزار دیده فلک
جز به احول نبیندش همتا
هوش مصنوعی: کسی که جز به نابینایی نمی‌تواند همتایی برای او در جهان ببیند، حتی اگر با هزار چشم هم به او نگاه کنند.
تیر گردون ز رشگ خامه او
در کمان اوفتد گه انشا
هوش مصنوعی: تیر سرنوشت به دلیل حسادت بر قلم او، در کمان او می‌افتد، و در لحظاتی خاص، خلق می‌شود.
گلبن فضل را بآب سخن
کس چو طبعش نداد نشو و نما
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که اگر سخن و گفتار کسی به اندازه کافی زیبا و دلنشین نباشد، مانند گلخانه‌ای که آبی نداشته باشد، نمی‌تواند رشد کند و شکوفا شود. در واقع، توانایی و ویژگی‌های شخصی برای پیشرفت و توسعه باید به طبع و استعداد فرد مرتبط باشد.
راستی قطعه ئی ز غایت لطف
همچو آبحیات روح افزا
هوش مصنوعی: این قطعه مانند آبی زنده‌کننده و مفرح است که از نهایت محبت و لطف نشأت گرفته است.
قطعه ئی نی که بود دریائی
موج او جمله لؤلؤ لالا
هوش مصنوعی: یک قطعه نی مشابه دریاهایی است که موج‌های آن از لؤلؤ و مروارید تشکیل شده‌اند.
از لطافت که هست کارگرست
در مزاج عقول چون صهبا
هوش مصنوعی: لطافت و نرمی بر روح و ذهن انسان تأثیرگذار است، همان‌گونه که شراب (صهبا) بر حالت و احساسات تأثیر می‌گذارد. این لطافت می‌تواند به شفافیت و روشنی فکر کمک کند.
سخنش چون شنید ابن یمین
گفت از اخلاص نه ز روی ریا
هوش مصنوعی: ابن یمین وقتی سخن او را شنید، متوجه شد که کلامش از روی صداقت و خلوص نیت است و نه به خاطر نمایش و تظاهر.
کاین سخن گر بسنگ خاره رسد
دم احیا زند زمان صدا
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگر این گفتار به یک سنگ سخت برسد، می‌تواند جانی دوباره به آن ببخشد و صدای زمان را بیدار کند.
باد باقی که بلبل طبعش
کرد گلزار طبع را بنوا
هوش مصنوعی: باد ماندگار، که بلبل به خاطر زیبایی‌اش باغ را دوست داشت، نغمه‌ای سر بده.