ابن یمینشمارهٔ ١٧۶
وزیر مشرق و مغرب مگر نمیداند
که منصبی که مرا هست هیچکس را نیست
بر آستانه جاه و جلال و قدرت تو
ثری بتربیت او کم از ثریا نیست
مشیر مملکتش راستی نمیشاید
کسی که در همه عالم کسیش همتا نیست
نه ز آن قبل که ز افراد روزگار بود
ازین قبیل که گفتن صریح یارا نیست
بزرگوار وزیرا خدیو خلق توئی
بحال بنده چرا یکزمانت پروا نیست
بحضرت تو که دریا نمونه ایست ازو
بغیر بنده کرا آرزو مهیا نیست
بلی جناب تو دریا و موج پر گهرست
ولی چه سود کز آن هیچ بهره ما نیست
من ار ز گوهر دریای جود محرومم
گناه بخت منست این گناه دریا نیست
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
وزیر مشرق و مغرب مگر نمیداند
که منصبی که مرا هست هیچکس را نیست
هوش مصنوعی: وزیر شرق و غرب آیا نمیداند که هیچکس مانند من در این مقام و منصب نیست؟
بر آستانه جاه و جلال و قدرت تو
ثری بتربیت او کم از ثریا نیست
هوش مصنوعی: در برابر عظمت و قدرت تو، مقام و منزلت او کم از ستارههای آسمان نیست.
مشیر مملکتش راستی نمیشاید
کسی که در همه عالم کسیش همتا نیست
هوش مصنوعی: هیچکس در دنیا نمیتواند همتای مشیر مملکت باشد، زیرا ویژگیها و مقام او بیهمتاست.
نه ز آن قبل که ز افراد روزگار بود
ازین قبیل که گفتن صریح یارا نیست
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که کسانی که در گذشته زندگی کردهاند، در مقایسه با افرادی که در حال حاضر هستند، ممکن است نتوانند به روشنی و صراحت دربارهٔ مسائلی صحبت کنند. این اشاره به تفاوتهای زمانه و نگرشها دارد و نشان میدهد که در گذشته، ابراز احساسات یا نظرات به صورت شفاف آسان نبوده است.
بزرگوار وزیرا خدیو خلق توئی
بحال بنده چرا یکزمانت پروا نیست
هوش مصنوعی: ای بزرگوار و وزیری که حاکم و آقای مخلوقاتی، چرا به حال بندگان خود توجه نمیکنی و برای آنها ارزشی قائل نیستی؟
بحضرت تو که دریا نمونه ایست ازو
بغیر بنده کرا آرزو مهیا نیست
هوش مصنوعی: در حضور تو که مانند دریا هستی، هیچکس جز بندهای مانند من، آرزویی ندارد.
بلی جناب تو دریا و موج پر گهرست
ولی چه سود کز آن هیچ بهره ما نیست
هوش مصنوعی: بله، شما دریا و موجهای پربها هستید، اما چه فایده که ما از آن هیچ بهرهای نمیبریم.
من ار ز گوهر دریای جود محرومم
گناه بخت منست این گناه دریا نیست
هوش مصنوعی: اگر از نعمتهای عظیم و بخششهای بیپایان خداوند محروم ماندهام، این نقص و کمبود به خاطر بدشانسی من است و تقصیر دریا نیست.