گنجور

شمارهٔ ١٢۶

زهد و عفت کز صفات عاشقان صادقست
با فقیری خوش بود با شهریاری خوشتر ست
خوبتر بر چهره قدرت نماید خال زهد
کسوت عفت بقد کامکاری خوشترست
بوی دانش در مشام جان اهل معرفت
نزد عاقل از نسیم مشک تاری خوشترست
خوی نیک ار دادت ایزد هیچ دیگر گو مباش
خوی نیک ار عاقلی از هر چه داری خوشترست
سر سبک چون باد و عالمسوز چون آتش مباش
همچو آب و خاک لطف و بردباری خوشترست
سازشی کز وی نباشد هیچ خوشتر در جهان
گر خرد نپسنددش ناسازگاری خوشترست
از غنا و عزتی حاصل ز آزار دلی
راستی ابن یمین را فقر و خواری خوشترست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زهد و عفت کز صفات عاشقان صادقست
با فقیری خوش بود با شهریاری خوشتر ست
هوش مصنوعی: پرهیزکاری و پاکدامنی از ویژگی‌های عاشقان راستین است، و فقر در کنار کمال این صفات زیباست، اما در کنار برخورداری از مقام و ثروت، این ویژگی‌ها ارزش بیشتری پیدا می‌کنند.
خوبتر بر چهره قدرت نماید خال زهد
کسوت عفت بقد کامکاری خوشترست
هوش مصنوعی: علی‌رغم زیبایی و جاذبه‌اش، نشان ظاهری از زهد و عفت بهتر است، زیرا اشاراتی از کمال و موفقیت به حساب می‌آید.
بوی دانش در مشام جان اهل معرفت
نزد عاقل از نسیم مشک تاری خوشترست
هوش مصنوعی: بوی دانش برای اهل معرفت بسیار دلپذیرتر از عطر مشک است. این عطر به پیچیدگی و زیبایی روح انسان می‌افزاید و برای عاقلینی که به عمق معناها پی‌برده‌اند، از هر عطر دیگری محبوب‌تر است.
خوی نیک ار دادت ایزد هیچ دیگر گو مباش
خوی نیک ار عاقلی از هر چه داری خوشترست
هوش مصنوعی: اگر خداوند به تو نیکویی بخشیده است، دیگر چیزهای دیگر را رها کن و بر آن نیکویی تمرکز کن؛ چرا که اگر عاقل باشی، داشتن خوی نیک از هر دارایی‌ای که داری، بهتر و ارزشمندتر است.
سر سبک چون باد و عالمسوز چون آتش مباش
همچو آب و خاک لطف و بردباری خوشترست
هوش مصنوعی: سبک‌بار مانند باد و سوزان همچون آتش نباش، بلکه مانند آب و خاک با لطف و بردباری رفتار کن که اینها بهتر و دلپذیرترند.
سازشی کز وی نباشد هیچ خوشتر در جهان
گر خرد نپسنددش ناسازگاری خوشترست
هوش مصنوعی: هیچ چیزی در دنیا خوشایندتر از توافقی نیست که از آن هیچ نیکی نباشد، حتی اگر خرد آن را نپسندد، بی‌تناسبی و ناسازگاری بهتر است.
از غنا و عزتی حاصل ز آزار دلی
راستی ابن یمین را فقر و خواری خوشترست
هوش مصنوعی: این بیت به بیان مفهوم ارزشمندی راستگویی و صداقت می‌پردازد. شاعر می‌گوید که ثروت و قدرتی که بر اساس آزار و آسیب به دیگران به دست آمده، ارزشی ندارد. در مقابل، برای ابن یمین، داشتن فقر و رنجی که با صداقت و راستی همراه است، از عزت و افتخار بیشتری برخوردار است. به عبارت دیگر، صداقت وIntegrity نسبت به زندگی مادی و ظاهری، اهمیت بیشتری دارد.