ابن یمینشمارهٔ ١٢۴
ز آنها که خبث باطن ایشانت ظاهرست
ابن یمین مرنج که بدشان سرشت و خوست
گر طعنه ئی زنند بر اشعار عذب تو
اینفرقه عوام که بعضی نه خاص اوست
درهم مشو که بیهنر از غایت حسد
بر اهل فضل در همه ابواب عیبجوست
خواهند تا چو طوطی طبعت شکر فشان
گردند لیک مغز شناسد خرد ز پوست
هر چند هست تازه و تر سبزه دمن
هرگز کجا چو سرو سهی بر کنار جوست
گو یکتن از تمامت حساد بد گهر
کاو راز صد سخن که بگوید یکی نکوست
خاقانی فصیح درین یکدو بیت نغز
گفتهست بشنوید که او بس لطیف گوست
خاقانی آنکسان که طریق تو میروند
زاغند و زاغ را روش کبک آرزوست
گیرم که مار چوبه کند تن بشکل مار
کو زهر بهر دشمن و کو مهره بهر دوست
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ز آنها که خبث باطن ایشانت ظاهرست
ابن یمین مرنج که بدشان سرشت و خوست
هوش مصنوعی: از آنهایی که درونشان زشتیها پیداست، نگران نباش، چون اینها بهطور طبیعی بدسرشت و بدخو هستند.
گر طعنه ئی زنند بر اشعار عذب تو
اینفرقه عوام که بعضی نه خاص اوست
هوش مصنوعی: اگر به اشعار شیرین تو طعنهای بزنند، این فقط نظر عوام است که برخی از آنها به شعرهای خاص تو تعلق ندارند.
درهم مشو که بیهنر از غایت حسد
بر اهل فضل در همه ابواب عیبجوست
هوش مصنوعی: درهم نرو که شخص بیهنر به خاطر حسادت شدیدش به اهل علم و فضل، در هر زمینهای به دنبال ایراد گرفتن از آنهاست.
خواهند تا چو طوطی طبعت شکر فشان
گردند لیک مغز شناسد خرد ز پوست
هوش مصنوعی: میخواهند مانند طوطی، شخصیت و رفتار تو شیرین و دلپذیر باشد، اما عقل و خرد تو تنها سطح ظاهر را نمیبیند و به عمق و واقعیت میاندیشد.
هر چند هست تازه و تر سبزه دمن
هرگز کجا چو سرو سهی بر کنار جوست
هوش مصنوعی: هرچند سبزه دمنوش تازه و زیباست، اما هیچگاه نمیتواند به اندازهی سرو یکی از کنارهای آب زیبا و شگفتانگیز باشد.
گو یکتن از تمامت حساد بد گهر
کاو راز صد سخن که بگوید یکی نکوست
هوش مصنوعی: یک نفر از میان تمام حسودان خوب است، کسی که میتواند راز بسیاری از سخنان را بگوید.
خاقانی فصیح درین یکدو بیت نغز
گفتهست بشنوید که او بس لطیف گوست
هوش مصنوعی: خاقانی شاعر زبردستی در این دو بیت زیبا سخنانی لطیف و پندآموز گفته است. به دقت به این اشعار گوش کنید، زیرا او در بیان اندیشههایش بسیار هنرمندانه عمل کرده است.
خاقانی آنکسان که طریق تو میروند
زاغند و زاغ را روش کبک آرزوست
هوش مصنوعی: خاقانی به افرادی اشاره میکند که در مسیر او قدم میگذارند و آنها را شبیه زاغ میداند. در عین حال، زاغ آرزو دارد که مانند کبک باشد. یعنی کسانی که در این راه هستند، به نوعی در تلاشند که به جایگاه بهتری برسند، اما هنوز در موقعیت فعلی خود ماندهاند.
گیرم که مار چوبه کند تن بشکل مار
کو زهر بهر دشمن و کو مهره بهر دوست
هوش مصنوعی: بگذار فرض کنیم که ماری تن خود را به شکل مار درآورد. آیا این مار زهرش را برای دشمنانش میریزد و در عین حال، برای دوستانش هدیهای میآورد؟