شمارهٔ ۲۸
بفروغ مهر رویش که مهست از آن عبارت
بفریب چشم مستش که دهد جهان بغارت
بنسیم جانفزایش که مسیح وار آرد
سوی کشتگان هجران بوصال جان بشارت
که دمد بجای خار از سرخاک ما گل تر
چون کند مزار ما را مه مهربان زیارت
اگر از بهار حسنش بچمن رسد نسیمی
عجب ار نگیرد از سر بگه خزان نضارت
بخط و عبارت او مر ساد چشم زخمی
که ندید کس چنان خط نشنید از آن عبارت
ز سر شک تر خرابست بنای صبر و شاید
که کسی میان طوفان ندهد نشان عمارت
پسر یمین ز پایش بچه روی سر بتابد
چو بآشکار دورش کند و نهان اشارت
اطلاعات
وزن: فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (رمل مثمن مشکول)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بفروغ مهر رویش که مهست از آن عبارت
بفریب چشم مستش که دهد جهان بغارت
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذبه چشمهای محبوب اشاره دارد. میگوید که به خاطر درخشش چهره او، که مانند ماه است، نباید فریب چشمهای مستش را خورد، زیرا این جذابیت میتواند تمام دنیا را تحتالشعاع قرار دهد و از آن بهرهبرداری کند. به نوعی، به تأثیرگذار بودن جذابیت محبوب بر اطرافش اشاره دارد.
بنسیم جانفزایش که مسیح وار آرد
سوی کشتگان هجران بوصال جان بشارت
هوش مصنوعی: نسیمی که جان را زنده میکند، مانند مسیحی که به سوی مردگان در غم جدایی میآید، مژدهای به عاشقان وصال جان میدهد.
که دمد بجای خار از سرخاک ما گل تر
چون کند مزار ما را مه مهربان زیارت
هوش مصنوعی: باد خنکی که از خاک ما میوزد، خاری را کنار میزند و گلی تر و تازه میسازد. فضایی که ما در آن آرامیدهایم، با مهربانی مهربانانهای زیارت میشود.
اگر از بهار حسنش بچمن رسد نسیمی
عجب ار نگیرد از سر بگه خزان نضارت
هوش مصنوعی: اگر نسیمی از زیبایی بهار به من برسد، عجیب نیست اگر غم و اندوه پاییز را فراموش کنم.
بخط و عبارت او مر ساد چشم زخمی
که ندید کس چنان خط نشنید از آن عبارت
هوش مصنوعی: خط و نوشته او به حدی زیبا و خاص است که چشمی زخمی و دردمند نمیتواند آن را ببیند، چرا که هیچ کس نتوانسته چنین خطی را پیش از این ببیند و درک کند.
ز سر شک تر خرابست بنای صبر و شاید
که کسی میان طوفان ندهد نشان عمارت
هوش مصنوعی: در آغاز، با شرایط سخت و دشواری روبهرو هستیم که موجب فروپاشی صبر و استقامت ما میشود. شاید در میانهی این مشکلات، هیچ نشانی از امید و عمران نمیتوان یافت.
پسر یمین ز پایش بچه روی سر بتابد
چو بآشکار دورش کند و نهان اشارت
هوش مصنوعی: اگر پسر یمین (یکی از شخصیتهای شعر) از پا بیفتد، بچهای بر روی سر او میتابد. این بچه، وقتی دور او دیده شود، به طور پنهانی حرکتی انجام میدهد.

ابن یمین