گنجور

شمارهٔ ٣٢ - قصیده در مدح حضرت ولایت

نوری که هست مطلع آن هل اتی علیست
خلوت نشین صومعه اصطفا علیست
مهر سپهر حکمت و جان و جهان فضل
فهرست کارنامه اهل صفا علیست
آنکس که بت پرستی و میخوارگی نکرد
سلطان اولیاء و شه اصفیا علیست
آنکس که در یقینش نگنجد زیادتی
صد بار اگر ز پیش بر افتد غطا علیست
آنطفل شیردل که بتوفیق ایزدی
در عهد مهد کرد شکار اژدها علیست
آنکس که با نبی چو بخلوت دمی زدی
گرد سرادقات جلال از عبا علیست
و آنکو برای دین بسر کفر برفشاند
از میغ تیغ صاعقه روز وغا علیست
آمد ز حق ندا به نبی در مضیق حرب
کآنکس که بر کند در خیبر ز جا علیست
گر بود مستحق ز سلف یک وجود کو
باشد بحق وصی ز پی مصطفی علیست
وز حجت نبوت امامت عدالتست
با عفت و شجاعت وجود و سخا علیست
علم نبی همی طلبی از علی طلب
کاو هست شهر علم در آن شهر را علیست
نشگفت اگر ملائکه گردند مقتدی
آنرا که در مناهج حق مقتدا علیست
هرگز جهان نبود که دروی علی نبود
بی ابتدا علی بد و بی انتها علیست
بودست و هست و باشد و تصدیق واجبست
زیرا که نور ساطع ذات خدا علیست
کردن بیان رفعت قدرش چه حاجتست
دانند اهل عقل که فوق السما علیست
ما عمرو و زید را نشناسیم در جهان
ما را بس این شناخت که مولای ما علیست
ترک حسب بگیر خود این بس که در نسب
داماد و ابن عم شه انبیا علیست
از هر عطیه کابن یمین را خدای داد
فاضلترینش دوستی مرتضی علیست
دارم امید عفو گرم هست صد گناه
بر اعتماد آنکه مرا پیشوا علیست
ایدل ز تشنگی قیامت مترس از آنک
ساقی حوض کوثر دارالبقا علیست
دانم که از تو باز ندارد بهیچ حال
یک شربت آب از آنکه سر اسخیا علیست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نوری که هست مطلع آن هل اتی علیست
خلوت نشین صومعه اصطفا علیست
هوش مصنوعی: نوری که وجود دارد، آغازش از آیه‌ی "هل أتی" است و کسانی که در تنهایی صومعه نشسته‌اند، به او اختصاص دارند.
مهر سپهر حکمت و جان و جهان فضل
فهرست کارنامه اهل صفا علیست
هوش مصنوعی: نور خورشید حکمت و زندگی و بخشندگی، گواهی بر فضایل و کارنامه نیکان و اهل صفا، «علی» است.
آنکس که بت پرستی و میخوارگی نکرد
سلطان اولیاء و شه اصفیا علیست
هوش مصنوعی: کسی که به پرستش بت و نوشیدن شراب نپرداخته، در واقع سرور اولیا و پیشوای پاکان، علی است.
آنکس که در یقینش نگنجد زیادتی
صد بار اگر ز پیش بر افتد غطا علیست
هوش مصنوعی: کسی که در باور و یقین خود ثابت‌قدم است، حتی اگر صد بار نیز از او چیزی کم یا زیاد شود، او در حقیقت به هیچ چیز لطمه‌ای نخواهد دید.
آنطفل شیردل که بتوفیق ایزدی
در عهد مهد کرد شکار اژدها علیست
هوش مصنوعی: آن کودک شجاع که به یاری خداوند در زمان مهدویت اژدها را به طعمه‌گیری مشغول شد، علی است.
آنکس که با نبی چو بخلوت دمی زدی
گرد سرادقات جلال از عبا علیست
هوش مصنوعی: اگر کسی با پیامبر در جمعی بی‌پرده و صمیمی صحبت کند، به راستی از بزرگی و جلال او بهره‌مند شده است و این شخص مانند عبات علی (علی بن ابی‌طالب) روحی پر از عظمت و نور دارد.
و آنکو برای دین بسر کفر برفشاند
از میغ تیغ صاعقه روز وغا علیست
هوش مصنوعی: آن کس که برای دین خود، کفر و بی‌باوری را زیر باران تند و خشمگین روز جنگ قرار می‌دهد، حقیقتاً مردانه در مسیر حق گام برداشته است.
آمد ز حق ندا به نبی در مضیق حرب
کآنکس که بر کند در خیبر ز جا علیست
هوش مصنوعی: ندای پروردگار به پیامبر رسید که در هنگام جنگ، هر کسی که می‌تواند همچون علی از جای خود برآید و در برابر دشمن بایستد، در حقیقت او پرچم‌دار حق است.
گر بود مستحق ز سلف یک وجود کو
باشد بحق وصی ز پی مصطفی علیست
هوش مصنوعی: اگر کسی شایسته باشد که از گذشته‌اش، وجودی را به ارث ببرد، او کسی است که به حق و انصاف، جانشین پیامبر مصطفی و علی (ع) خواهد بود.
وز حجت نبوت امامت عدالتست
با عفت و شجاعت وجود و سخا علیست
هوش مصنوعی: حجت نبوت، نشانه و دلیلی برای امامت و رهبری است که عدالت را به همراه دارد و با ویژگی‌هایی چون عفت، شجاعت، وجود و سخاوت علی (علیه‌السلام) شناخته می‌شود.
علم نبی همی طلبی از علی طلب
کاو هست شهر علم در آن شهر را علیست
هوش مصنوعی: اگر به دنبال علم و دانش هستی، باید از علی بگیری، زیرا او در واقع مرکز و شهر علم است.
نشگفت اگر ملائکه گردند مقتدی
آنرا که در مناهج حق مقتدا علیست
هوش مصنوعی: طبیعی است که ملائکه پیرو کسی شوند که در مسیر حق، رهبری و هدایتش بر عهده علی است.
هرگز جهان نبود که دروی علی نبود
بی ابتدا علی بد و بی انتها علیست
هوش مصنوعی: هیچ زمانی در این جهان وجود نداشته است که درویش علی نباشد؛ علی آغاز و انتهایی ندارد و همیشه حاضر است.
بودست و هست و باشد و تصدیق واجبست
زیرا که نور ساطع ذات خدا علیست
هوش مصنوعی: خداوند همیشه وجود دارد و وجود او ضروری است، زیرا نور و روشنی که از ذات او می‌تابد، همواره به ما می‌رسد.
کردن بیان رفعت قدرش چه حاجتست
دانند اهل عقل که فوق السما علیست
هوش مصنوعی: نیازی به توضیح و بیان مقام والای او نیست؛ چرا که اهل عقل و درک، خود می‌دانند که او بالاتر از آسمان‌ها قرار دارد.
ما عمرو و زید را نشناسیم در جهان
ما را بس این شناخت که مولای ما علیست
هوش مصنوعی: ما به عمرو و زید در این دنیا اهمیت نمی‌دهیم و تنها چیزی که برای ما مهم است، این است که مولای ما علی (علیه‌السلام) است.
ترک حسب بگیر خود این بس که در نسب
داماد و ابن عم شه انبیا علیست
هوش مصنوعی: به جای توجه به نسب و خویشاوندی، کافی است که بدانی داماد و پسرعمو در میان پیامبران ارجمند و بزرگ قرار دارند.
از هر عطیه کابن یمین را خدای داد
فاضلترینش دوستی مرتضی علیست
هوش مصنوعی: خدای بزرگ به کابن یمین بهترین هدایا را عطا کرده و از میان همه آنها، ارزشمندترین آنها دوستی با مرتضی علی است.
دارم امید عفو گرم هست صد گناه
بر اعتماد آنکه مرا پیشوا علیست
هوش مصنوعی: من به امید بخشش دارم، با وجود اینکه صد گناه کرده‌ام، به اعتماد اینکه پیشوای من علی است.
ایدل ز تشنگی قیامت مترس از آنک
ساقی حوض کوثر دارالبقا علیست
هوش مصنوعی: ای عزیز، از تشنگی روز قیامت نترس؛ زیرا سیراب کننده حوض کوثر در بهشت، علی است.
دانم که از تو باز ندارد بهیچ حال
یک شربت آب از آنکه سر اسخیا علیست
هوش مصنوعی: می‌دانم که هیچ‌گاه هیچ چیز نمی‌تواند مانع از بخشش تو شود، حتی یک جرعه آب از کسی که از سخاوت و generosity علی برخوردار است.