شمارهٔ ٢۴ - قصیده فی المنقبه
خرم دلی که مجمع سودای حیدرست
فرخ سری که خاک کف پای حیدرست
جائیکه جبرئیل بدانجا نمیرسد
برتر هزار مرتبه ز آن جای حیدرست
در دعوت ملائکه بر خوان آرزو
هر نعمتی که هست به آلای حیدرست
در خطیر معرفت سر کاینات
یک قطره حقیر ز دریای حیدرست
علمی که هست عالم افلاک را زبر
عکسی ز نور خاطر دانای حیدرست
کس حال کاینات به علم الیقین ندید
ور دید کار دیده بینای حیدرست
عقل ار چه در ممالک هستی سرآمدست
دیوانه وار واله و شیدای حیدرست
شمع جهانفروز که خوانندش آفتاب
برقی ز تاب مشعله رأی حیدرست
گر ممکن است معجزه ئی از پس نبی
الفاظ جانفزای دلارای حیدرست
دانی که عرش چیست بر اهل معرفت
اول قدم ز منبر والای حیدرست
از صبغه الله ار بیقین آگهیت نیست
هست اتفاق عقل که سیمای حیدرست
ز آنروی بر وحوش جهان شیر شد امیر
کان هم یکی ز جمله اسمای حیدرست
لطفی که در خزانه غیب است مد خر
اظهار آن بسیرت زیبای حیدرست
فرزانگان عالم غیب آنچه داشتند
از رازها نهان همه پیدای حیدرست
با جبرئیل هم ننهادند در میان
سری که در صمیم سویدای حیدرست
هر چند دارد ابن یمین جرم بیشمار
اما از آن چه باک که مولای حیدرست
بیشک بدینوسیله که دارم مقام من
روز جزا بحضرت اعلای حیدرست
نندیشم از تزلزل اقدام کاعتصام
من بنده را بحبل تولای حیدرست
فردا که اختیار دهندم که جای گیر
گیرم بخلد جای که مأوای حیدرست
شمارهٔ ٢٣ - قصیده در تعریف بنای مسجد جامع سبزوار و مدح تاج الدین بانی آن: حبذّا طاقی که جفت این رواق اخضرستشمارهٔ ٢۵ - قصیده: دو سه روزی دگرم جان بر تن مهمانست
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خرم دلی که مجمع سودای حیدرست
فرخ سری که خاک کف پای حیدرست
هوش مصنوعی: دل شاد و خوشی از آنِ کسی است که به عشق و خوبیهای حضرت علی (ع) وابسته است. خوشبختی نیز از آنِ کسی است که خاک زیر پای او را فراموش نکند و به آن احترام بگذارد.
جائیکه جبرئیل بدانجا نمیرسد
برتر هزار مرتبه ز آن جای حیدرست
هوش مصنوعی: مکانی که جبرئیل به آن نمیتواند برسد، از آنجا جایگاه حیدر بالاتر و والاتر است.
در دعوت ملائکه بر خوان آرزو
هر نعمتی که هست به آلای حیدرست
هوش مصنوعی: در دعوت فرشتگان برای بر سر سفره آرزو، هر نعمتی که وجود دارد ویژه خاندان حیدر (علی) است.
در خطیر معرفت سر کاینات
یک قطره حقیر ز دریای حیدرست
هوش مصنوعی: در موضوع شناخت و فهم عمیق هستی، وجود یک ذره کوچک از آنچه که در دریا وجود دارد، به عظمت و عظمت وجود حضرت علی (ع) وابسته است.
علمی که هست عالم افلاک را زبر
عکسی ز نور خاطر دانای حیدرست
هوش مصنوعی: دانش و علمی که دربارهی عالم و آسمانها است، همچون تصویری از نور وجود ذهن آگاه و دانای حضرت علی (ع) است.
کس حال کاینات به علم الیقین ندید
ور دید کار دیده بینای حیدرست
هوش مصنوعی: هیچ کس حال و وضعیت جهان را با یقین واقعی درک نکرده است، و اگر هم کسی آن را دیده باشد، تنها از طریق چشم بصیرت امیرالمؤمنین علی (ع) میتواند باشد.
عقل ار چه در ممالک هستی سرآمدست
دیوانه وار واله و شیدای حیدرست
هوش مصنوعی: هرچند که عقل در دنیای وجود برتر و برتر است، اما به طور دیوانهوار، شیفته و مجذوب حیدر است.
شمع جهانفروز که خوانندش آفتاب
برقی ز تاب مشعله رأی حیدرست
هوش مصنوعی: شمعی که روشنی بخش جهان است و به آن آفتاب میگویند، همانطور که میتابد، نشانهای از روشنی و درخشندگی فکر حیدر (علی) است.
گر ممکن است معجزه ئی از پس نبی
الفاظ جانفزای دلارای حیدرست
هوش مصنوعی: اگر امکان دارد، کاری شگفتآور از نبی، با کلماتی دلافزا و شگفتانگیز به یاد علی، انجام گیرد.
دانی که عرش چیست بر اهل معرفت
اول قدم ز منبر والای حیدرست
هوش مصنوعی: میدانی که مقام والایی که به آن عرش میگویند، در نظر اهل دانش و معرفت، نخستین گام از منبر برجسته حضرت علی (ع) است.
از صبغه الله ار بیقین آگهیت نیست
هست اتفاق عقل که سیمای حیدرست
هوش مصنوعی: اگر به رنگ خداوند آگاه نیستی، عقلات به یقین به آن نمیرسد، زیرا که آنچه مشاهده میکنی، صورت حیدر است.
ز آنروی بر وحوش جهان شیر شد امیر
کان هم یکی ز جمله اسمای حیدرست
هوش مصنوعی: از آن سو، بر جانوران دنیای وحش فرمانروایی میکند، زیرا او نیز یکی از نامهای حیدر (علی) است.
لطفی که در خزانه غیب است مد خر
اظهار آن بسیرت زیبای حیدرست
هوش مصنوعی: لطف و مرحمتهایی که در دنیای ناپیدا وجود دارد، همچون شراب خوش طعمی است که تنها با بصیرت و بینش زیبای علی(ع) قابل درک و شناخت است.
فرزانگان عالم غیب آنچه داشتند
از رازها نهان همه پیدای حیدرست
هوش مصنوعی: خردمندانی که از علم غیب آگاهی دارند، تمام رازهایی را که در دل خود نهان کرده بودند، در حقیقت نمایانگر وجود حضرت حیدر (علیه السلام) هستند.
با جبرئیل هم ننهادند در میان
سری که در صمیم سویدای حیدرست
هوش مصنوعی: جبرئیل هم نمیتواند به راز دل کسی که در دلتنگیهای عمیق حیدر است، نزدیک شود.
هر چند دارد ابن یمین جرم بیشمار
اما از آن چه باک که مولای حیدرست
هوش مصنوعی: با وجود اینکه ابن یمین گناهان زیادی دارد، اما نگران نیست چون مولای او حضرت علی (علیهالسلام) است.
بیشک بدینوسیله که دارم مقام من
روز جزا بحضرت اعلای حیدرست
هوش مصنوعی: بدون شک به واسطهای که دارم، در روز قیامت جایگاه من در کنار حضرت علی خواهد بود.
نندیشم از تزلزل اقدام کاعتصام
من بنده را بحبل تولای حیدرست
هوش مصنوعی: من نگران تردید در کارهایم نیستم؛ چون تنها تکیهگاه من دوستی و محبت علی است.
فردا که اختیار دهندم که جای گیر
گیرم بخلد جای که مأوای حیدرست
هوش مصنوعی: فردا وقتی به من اجازه دهند که در جایی قرار بگیرم، در جایی قرار میگیرم که منزلگاه حضرت علی است.