ابن حسام خوسفیغزل شمارهٔ ۷۶
اگر ساقی به بزم ما قلندر وار بنشیند
بسا صوفی که اندر حلقه ی خمّار بنشیند
به زاریّ دل زارم ترا ای دل نیازارم
کزان زاری ترا بر دل مباد آزار بنشیند
به عزم رفتن از مجلس به هر باری که برخیزی
از آن برخاستن بر دل مرا صدبار بنشیند
چو چشم فتنه انگیزش کند مستی و مستوری
نماند هیچ زاهد راکه او هشیار بنشیند
کسی در معرض مردان برآرد نام منصوری
که برخیزد زسر و آنگه به پای دار بنشیند
کسی در دیده ی مردم بود چون مردم دیده
که همچون دیده ی گلگون میان خار بنشیند
دل ابن حسام از رنج و از تیمار بیمار است
مگر دلبر به تیمار دل بیمار بنشیند
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: منابع ابنحسام
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اگر ساقی به بزم ما قلندر وار بنشیند
بسا صوفی که اندر حلقه ی خمّار بنشیند
هوش مصنوعی: اگر ساقی مانند یک قلندر (آدم آزاد و بیخیال) در میهمانی ما نشسته باشد، ممکن است صوفی (درویش) نیز در جمع ما و در کنار میگسارها حضور یابد.
به زاریّ دل زارم ترا ای دل نیازارم
کزان زاری ترا بر دل مباد آزار بنشیند
هوش مصنوعی: دل من به شدت نالان و غمگین است، ای دل، از من آزار نده. زیرا آنقدر ناله و گریهات بر دل من است که هیچ آزار و رنجی بر آن نمینشیند.
به عزم رفتن از مجلس به هر باری که برخیزی
از آن برخاستن بر دل مرا صدبار بنشیند
هوش مصنوعی: وقتی تصمیم میگیرم از جمع بروم، هر بار که از جایم بلند شوم، این ترک کردن برایم بسیار سنگین و دلگیر است.
چو چشم فتنه انگیزش کند مستی و مستوری
نماند هیچ زاهد راکه او هشیار بنشیند
هوش مصنوعی: وقتی خشم او باعث ایجاد فتنه و آشوب شود، دیگر هیچ زاهدی نمیتواند با هشیاری و آرامش بنشیند و خود را پنهان کند.
کسی در معرض مردان برآرد نام منصوری
که برخیزد زسر و آنگه به پای دار بنشیند
هوش مصنوعی: کسی که در میان مردان قرار بگیرد و نام منصور را به زبان بیاورد، باید از سر به پا بلند شود و بیفتد بر زمین، گویی خود را در مقابل قدرت و عظمت او نشان میدهد.
کسی در دیده ی مردم بود چون مردم دیده
که همچون دیده ی گلگون میان خار بنشیند
هوش مصنوعی: افرادی که در چشم مردم و جامعه به خوبی دیده میشوند، باید مانند گلی باشند که در میان خارها قرار گرفته و زیبایی خود را حفظ کند، حتی در شرایط دشوار.
دل ابن حسام از رنج و از تیمار بیمار است
مگر دلبر به تیمار دل بیمار بنشیند
هوش مصنوعی: دل ابن حسام از درد و رنج بیمار است، اما امیدوار است که معشوق با محبت و توجه به حال دل او برسد.
حاشیه ها
1395/06/31 23:08
حمیدرضا مقراضی
بنظرم در بیت چهارم بجای خشم، چشم صحیح است :
" چو چشم فتنه انگیزش کند مستی و مستوری "