گنجور

غزل شمارهٔ ۵۴

مرا زمانه زخاک درت جدا مکناد
رقیب را به سر کویت آشنا مکناد
به غیر دیده ی پاک بلند منظر من
کسی نظاره ی آن سرو گل قبا مکناد
به بوی زلف تو مشک خطا همی جستم
دگر مشام من اندیشه ی خطا مکناد
طواف بر سر کوی تو می کنم به صفا
کسی زیارت این کعبه بی صفا مکناد
کنم به گوشه ی ابروت سجده ی اخلاص
که هیچ گوشه نشین طاعت ریا مکناد
وصال عاشق اگر بی بلا نخواهد بود
غمت حواله ی این دل به جز بلا مکناد
که گفت خانه ی دل کردم از غمت خالی
نکرده ام نکنم هرگز این خدا مکناد
به روز حشر که از خاک تیره برخیرم
دلم به غیر تو چشم نظاره وا مکناد
مراد ابن حسام از لبت چوناکامی است
خدای کام دلش بی لبت روا مکناد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: منابع ابن‌حسام

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مرا زمانه زخاک درت جدا مکناد
رقیب را به سر کویت آشنا مکناد
هوش مصنوعی: مرا از خاک وجودت جدا نکن، و همچنین رقیب را به مراسلت در کوی تو آشنا نکن.
به غیر دیده ی پاک بلند منظر من
کسی نظاره ی آن سرو گل قبا مکناد
هوش مصنوعی: فقط کسی که چشمی پاک و بی‌آلایش دارد، می‌تواند زیبایی و تمامیت این سرو بلند را ببیند. دیگران حق نگاه کردن به او را ندارند.
به بوی زلف تو مشک خطا همی جستم
دگر مشام من اندیشه ی خطا مکناد
هوش مصنوعی: من به دنبال بوی زلف تو بودم و در این تلاش فراموش کردم که مشامم پر از اندیشه‌های اشتباه است.
طواف بر سر کوی تو می کنم به صفا
کسی زیارت این کعبه بی صفا مکناد
هوش مصنوعی: به دور کوی تو با نیت پاک و خالص می‌گردم، اما هیچ‌کس نباید به زیارت این کعبه که از صفا و خلوص خالی است، برود.
کنم به گوشه ی ابروت سجده ی اخلاص
که هیچ گوشه نشین طاعت ریا مکناد
هوش مصنوعی: به خاطر گوشه‌ی ابرویت، با تمام وجود و خلوص نیت سجده می‌کنم، زیرا هیچ عبادتی که تحت تأثیر ریا باشد، برای من قابل قبول نیست.
وصال عاشق اگر بی بلا نخواهد بود
غمت حواله ی این دل به جز بلا مکناد
هوش مصنوعی: اگر خوشبختی و رسیدن به معشوق بدون مشکل و دردسر نباشد، پس غم تو را به این دل جز در مسیر مشکلات نرساند.
که گفت خانه ی دل کردم از غمت خالی
نکرده ام نکنم هرگز این خدا مکناد
هوش مصنوعی: کسی که گفت خانه دل را از غم تو خالی نکرده‌ام، هرگز نخواهم کرد. خدا نکند که چنین کنم.
به روز حشر که از خاک تیره برخیرم
دلم به غیر تو چشم نظاره وا مکناد
هوش مصنوعی: در روز قیامت که از خاک و گنجینه‌های پنهان برخواهم خاست، دلم تنها به تو نظر نخواهد کرد و به جز تو هرگز چشم انتظار نخواهم بود.
مراد ابن حسام از لبت چوناکامی است
خدای کام دلش بی لبت روا مکناد
هوش مصنوعی: ابن حسام در این بیت به لذت و خوشی‌ای اشاره دارد که از لبان معشوقش به دست می‌آید. او به این نکته اشاره می‌کند که امیدوار است خداوند آرزوی دلش را که همان لب‌های معشوق است، برآورده کند و این آرزو را بی‌محابا و بدون ملاحظه نگذارد. در واقع، او به عشق و خواسته‌های قلبی‌اش اشاره می‌کند که می‌خواهد به حقیقت بپیوندد.

حاشیه ها

1399/05/06 03:08
علیرضا علیزاده شاد

سلام و عرض ادب
لطفا در بیت ششم تصحیح بفرمایید :
《 عشاق 》 به 《 عاشق 》