گنجور

بخش ۲۳ - نامۀ چهارم از زبان معشوق

گو ای شده از ره خرد دور
گشته به هوای خویش مغرور
پیداست ز نامه و پیامت
کافتاده‌ای از ره سلامت
گر هست هوای مات در سر
بادت به کف است و خاک بر سر
گرد سر کوی ما چه گردی؟
بنشین که نه مردِ این نبَردی
گر باد شوی نیابی‌ام گَرد
بیهوده مکوب آهنِ سرد
کس را نرسد به وصل ما دست
کی ذره به آفتاب پیوست؟
مقصود تو مقصدی‌ست بس دور
عاقل شود از چنین هوس دور
کس عکس جمال ماندیده‌ست
کس نقش خیال ما ندیده‌ست
مِهر رخ ما ز دل به در کن
وز غمزهٔ مستِ ما حذر کن
چون نیست حدیث عشق بازی
بگذار حدیث عشق‌بازی
شاخی منشان که آخر کار
جز خون دلت نیآورد بار
گر تو ز خیال باطل خویش
در جستن حل مشکل خویش

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گو ای شده از ره خرد دور
گشته به هوای خویش مغرور
هوش مصنوعی: ای کسی که به خاطر خودخواهی‌ات از خرد و دانایی دور شده‌ای، مغرور و فریب‌خورده‌ای.
پیداست ز نامه و پیامت
کافتاده‌ای از ره سلامت
هوش مصنوعی: از محتوای نامه و پیامت مشخص است که از راه درست و امن منحرف شده‌ای.
گر هست هوای مات در سر
بادت به کف است و خاک بر سر
هوش مصنوعی: اگر در سر تو آرزوی محبت باشد، آن را به دست می‌آوری و دیگران بر تو خواهند افتاد.
گرد سر کوی ما چه گردی؟
بنشین که نه مردِ این نبَردی
هوش مصنوعی: در اطراف کوی ما چه گرد و غباری نشسته که هیچ‌یک از مردان این میدان نبرد نیستند.
گر باد شوی نیابی‌ام گَرد
بیهوده مکوب آهنِ سرد
هوش مصنوعی: اگر همچون باد شوی، مرا نخواهی یافت، بنابراین بی‌دلیل بر آهن سرد نزن.
کس را نرسد به وصل ما دست
کی ذره به آفتاب پیوست؟
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند به وصال ما دست یابد، همان‌طور که ذره‌ای در برابر آفتاب نمی‌تواند به آن دست پیدا کند.
مقصود تو مقصدی‌ست بس دور
عاقل شود از چنین هوس دور
هوش مصنوعی: هدف تو هدفی بسیار دور است، بنابراین عاقل باید از این نوع خواهش‌ها و آرزوها دوری کند.
کس عکس جمال ماندیده‌ست
کس نقش خیال ما ندیده‌ست
هوش مصنوعی: هیچ‌کس زیبایی او را ندیده است و هیچ‌کس تصویر خیال ما را درک نکرده است.
مِهر رخ ما ز دل به در کن
وز غمزهٔ مستِ ما حذر کن
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که زیبایی و عشق ما را از دل بیرون کن و از جاذبه و جذابیت پرشور ما دوری کن.
چون نیست حدیث عشق بازی
بگذار حدیث عشق‌بازی
هوش مصنوعی: وقتی که داستان عشق و محبت نیست، بهتر است که از عشق و محبت صحبت نکنیم.
شاخی منشان که آخر کار
جز خون دلت نیآورد بار
هوش مصنوعی: شاخی که می‌روید و رشد می‌کند، در نهایت چیزی جز درد و رنج به همراه ندارد.
گر تو ز خیال باطل خویش
در جستن حل مشکل خویش
هوش مصنوعی: اگر در پی حل مشکلت، به دنبال خیال‌های باطل خود باشی،