گنجور

بخش ۷ - در شفقت با همسایه

اگر خانه می خواهی از بهر زیست
در اول نگه کن که همسایه کیست
بخر خانه ای که ز همسایگان
غنی تر توباشی فزونتر ز شان
ویا آنکه ز آنها کنی کمتری
چو باشی مساوی مشقت بری
بکن بام برتر ز دیوارشان
که آسوده باشی ز دیدارشان
اگر از تو میباشدش برتری
کنی باید او را و فرمانبری
وگر از تو همسایه شد پست تر
بباید به حالش نمائی نظر
کنی سرپرستی از او صبح و شام
مر او را به احسان کنی شادکام
به هر حال گردی مددکار او
کشی بار او را شوی یار او
اجیرش نمائی مجیرش شوی
چوافتد ز پا دستگیرش شوی
ده انعام وهدیه به همسایگان
که تا محتشم تر شوی ز این وآن
نوازش به طفلانشان کن همی
ز دلشان ببر گر ببینی غمی

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

اگر خانه می خواهی از بهر زیست
در اول نگه کن که همسایه کیست
هوش مصنوعی: اگر قصد داری خانه‌ای برای زندگی انتخاب کنی، نخست باید توجه داشته باشی که همسایگانت چه افرادی هستند.
بخر خانه ای که ز همسایگان
غنی تر توباشی فزونتر ز شان
هوش مصنوعی: خانه‌ای بخر که از همسایگانت ثروتمندتر باشی، چون این باعث می‌شود که احترام و جایگاه تو بیشتر شود.
ویا آنکه ز آنها کنی کمتری
چو باشی مساوی مشقت بری
هوش مصنوعی: اگر از آنها کمتر گرفته شوی، به اندازه‌ای که در درد و رنج با آنها برابر باشی، بر مشکلاتت غلبه خواهی کرد.
بکن بام برتر ز دیوارشان
که آسوده باشی ز دیدارشان
هوش مصنوعی: بالاتر از دیوارهای آن‌ها بایست تا از دیدن آن‌ها راحت باشی.
اگر از تو میباشدش برتری
کنی باید او را و فرمانبری
هوش مصنوعی: اگر برتری از توست، باید او را بپذیری و از او پیروی کنی.
وگر از تو همسایه شد پست تر
بباید به حالش نمائی نظر
هوش مصنوعی: اگر همسایه‌ات از تو پایین‌تر باشد، باید حال او را نشان دهی و به او توجه کنی.
کنی سرپرستی از او صبح و شام
مر او را به احسان کنی شادکام
هوش مصنوعی: اگر هر روز و شب بر سرپرستی او بشتابی و با نیکی به او رفتار کنی، او را شاد و خوشحال خواهی کرد.
به هر حال گردی مددکار او
کشی بار او را شوی یار او
هوش مصنوعی: به هر صورت، اگر به او کمک کنی، بار سنگین او را سبک می‌کنی و همراه او خواهی بود.
اجیرش نمائی مجیرش شوی
چوافتد ز پا دستگیرش شوی
هوش مصنوعی: اگر او را استخدام کنی، در نهایت به تو وابسته خواهد شد و زمانی که به مشکل برخورد کند، تو باید به کمکش بیایی.
ده انعام وهدیه به همسایگان
که تا محتشم تر شوی ز این وآن
هوش مصنوعی: به همسایگان خود بخشش‌ها و هدیه‌هایی بده تا به این وسیله در نظر دیگران ارجمندتر و محترم‌تر شوی.
نوازش به طفلانشان کن همی
ز دلشان ببر گر ببینی غمی
هوش مصنوعی: با محبت و مهربانی با کودکانشان رفتار کن و اگر دیدی که دلشان شاد نیست، دلشان را شاد کن و غمشان را از بین ببر.