بلند اقبالبخش ۶ - در نهی از غیبت
مگرنه حدیث از رسول خداست
که غیبت گناهش بتر از زناست
کس ار بد و یا خوب خودداند او
چه حاجت که از اوشود گفتگو
به سیم ار بگوید کس این است مس
ویا طاهری را بخواند نجس
نه آنسیم بی غش چومس می شود
نه آن طاهر خوش نجس می شود
کس ار نیک باشد ز بدگوی خود
چرا افکند چین درابروی خود
تفاوت میان بدوخوب هست
ز هم فرق دارند هشیا رو مست
بدو خوب افتاده در هم بسی
ولی چشم بینا ندارد کسی
کس از باطن کس ندارد خبر
نباید بودشخص ظاهر نگر
خدا از دل هر کس آگه بود
که داندکه کار که لله بود
مگوازکسی بدکه بدمی شوی
مکن جای در ده که دد می شوی
نه غیبت کن از کس که عیبت کنند
نه شو یار آنان که غیبت کنند
بخش ۵ - ضبط کن سه عضوخود را در سه جا: ضبط کن سه عضوخود را در سه جابخش ۷ - در شفقت با همسایه: اگر خانه می خواهی از بهر زیست
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مگرنه حدیث از رسول خداست
که غیبت گناهش بتر از زناست
هوش مصنوعی: آیا نمی‌دانی که از پیامبر روایت شده که غیبت بدتر از زناست؟
کس ار بد و یا خوب خودداند او
چه حاجت که از اوشود گفتگو
هوش مصنوعی: هر کسی اگر به خوبی یا بدی خود آگاه باشد، دیگر نیازی نیست که درباره‌اش صحبت شود.
به سیم ار بگوید کس این است مس
ویا طاهری را بخواند نجس
هوش مصنوعی: اگر کسی به نقره بگوید که این مس است و یا بخواهد طاهری را نجس بخواند، باید به آن شخص توجه کرد که سخنش بی‌اساس و نادرست است.
نه آنسیم بی غش چومس می شود
نه آن طاهر خوش نجس می شود
هوش مصنوعی: نه ما به آن اندازه بی‌ریا هستیم که به یک باده‌نوشی خالص تبدیل شویم، و نه آن فرد پاکی که به راحتی آلوده می‌شود.
کس ار نیک باشد ز بدگوی خود
چرا افکند چین درابروی خود
هوش مصنوعی: اگر کسی خوب و نیکوکار باشد، چرا باید به حرف‌های بد دیگران اهمیت دهد و خود را ناراحت کند؟
تفاوت میان بدوخوب هست
ز هم فرق دارند هشیا رو مست
هوش مصنوعی: تفاوتی میان خوب و بد وجود دارد؛ هر یک ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود را دارند. بنابراین باید مراقب بود و هر چیز را براساس درک و آگاهی خود قضاوت کرد.
بدو خوب افتاده در هم بسی
ولی چشم بینا ندارد کسی
هوش مصنوعی: در جایگاه و شرایط خوبی که وجود دارد، اما هیچ کس توانایی دیدن و درک کردن آن را ندارد.
کس از باطن کس ندارد خبر
نباید بودشخص ظاهر نگر
هوش مصنوعی: هیچ‌کس از راز درون دیگری آگاه نیست، بنابراین نباید تنها به ظواهر توجه کرد.
خدا از دل هر کس آگه بود
که داندکه کار که لله بود
هوش مصنوعی: خداوند از نیت و دل هر فردی باخبر است و می‌داند که چه کسی کارهایش برای خداوند انجام شده است.
مگوازکسی بدکه بدمی شوی
مکن جای در ده که دد می شوی
هوش مصنوعی: اگر از کسی بدی دیدی، خودت را به بدی نزن و در جمع او قرار نگیر، چون ممکن است تحت تأثیر قرار بگیری و مانند او شوی.
نه غیبت کن از کس که عیبت کنند
نه شو یار آنان که غیبت کنند
هوش مصنوعی: در این متن به ما توصیه می‌شود که از صحبت‌های منفی درباره دیگران پرهیز کنیم و به دوستی با افرادی نپردازیم که عادت به غیبت و بدگویی دارند. به عبارت دیگر، باید از انتقاد و غیبت درباره دیگران دوری کنیم و با کسانی ارتباط برقرار نکنیم که این رفتار را انجام می‌دهند.