گنجور

بخش ۲۰ - در نهی از حرص

سروشی مرا گفت روزی به گوش
که ازبهر روزی مخورغم مکوش
بکن شکر یزدان قوی دار دل
که رزق ترا میدهد متصل
شب وروز روزیت آید به بر
اگر هست خون جگر یا شکر
چرامنت از این ویا آن کشی
همان به که پا را به دامان کشی
به دست خدا رزق هر بنده است
دهد روزی هر که را زنده است
ز فضل خدا بنده نعمت چشد
چرا دیگر از بنده منت کشد
چو دونان چرا از برای دو نان
گهی منت این کشی گه از آن
خوی روز و شب رزق یزدان پاک
منه در بر بندگان سر به خاک
خوری رزق وگویا نداری خبر
که روزی که داده است شام وسحر
گدایان وشاهان همه بنده اند
ز روی یزدان همه زنده اند
بخواه آنچه خواهی ز رب جلیل
چه می آید از بندگان ذلیل

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سروشی مرا گفت روزی به گوش
که ازبهر روزی مخورغم مکوش
هوش مصنوعی: سروشی روزی به من گفت که برای به دست آوردن روزی غم نخور و تلاش بیهوده نکن.
بکن شکر یزدان قوی دار دل
که رزق ترا میدهد متصل
هوش مصنوعی: خدا را شکر کن و دل قوی داشته باش، زیرا او روزی تو را به‌طور مداوم می‌دهد.
شب وروز روزیت آید به بر
اگر هست خون جگر یا شکر
هوش مصنوعی: اگر شب و روز خوشی به سراغت آید، فرقی نمی‌کند که در دل چه درد و رنجی داری یا چه طعمی از زندگی می‌چشید؛ مهم این است که زندگی ادامه دارد.
چرامنت از این ویا آن کشی
همان به که پا را به دامان کشی
هوش مصنوعی: چرا از اینجا و آنجا به دنبال چیزهایی بروی، بهتر است که به ریشه‌های خودت و به آنچه که داری بچسبی.
به دست خدا رزق هر بنده است
دهد روزی هر که را زنده است
هوش مصنوعی: خداوند به هر انسانی روزی می‌دهد و از برکت خود به زندگان روزی می‌رساند.
ز فضل خدا بنده نعمت چشد
چرا دیگر از بنده منت کشد
هوش مصنوعی: بنده از لطف خدا بهره‌مند شده است، پس چرا باید از او انتظار داشته باشد که بار دیگری را برایش بکشد؟
چو دونان چرا از برای دو نان
گهی منت این کشی گه از آن
هوش مصنوعی: چرا برای دو لقمه نان، این همه زحمت و منت را تحمل می‌کنی؟ گاهی از این و گاهی از آن، چرا خودت را به زحمت می‌اندازی؟
خوی روز و شب رزق یزدان پاک
منه در بر بندگان سر به خاک
هوش مصنوعی: روز و شب، روزی که از سوی خداوند نیکو است، به بندگانش تعلق دارد؛ پس سر به خاک humility و فروتنی باید گذاشت.
خوری رزق وگویا نداری خبر
که روزی که داده است شام وسحر
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که تو از روزی و نعمت‌هایی که به تو داده شده، غافل هستی و اصلاً متوجه نیستی که این روزیها در طول روز و شب از کجا به تو می‌رسد.
گدایان وشاهان همه بنده اند
ز روی یزدان همه زنده اند
هوش مصنوعی: همه انسان‌ها، از گدا تا شاه، در برابر خداوند بنده و وابسته هستند و زندگی آنها به لطف و اراده اوست.
بخواه آنچه خواهی ز رب جلیل
چه می آید از بندگان ذلیل
هوش مصنوعی: هر چه که بخواهی از خداوند بزرگ بخواه، زیرا از بندگان ضعیف چیزی به دست نمی‌آید.