بخش ۱۶ - در پیری وبینوائی
به پیری تو را نیست گر سیم و زر
به جز مردنت چاره نبود دگر
بود مردن از ذلت فقر به
چو باشد چنین دل به مردن بنه
خصوصا کهرنجور باشد تنت
شود قسمت این هر سه بر دشمنت
ز تونفرت آرند فرزندوزن
بود مردنت بهتر از زیستن
به توجمله ترک ادب میکنند
ز حق مردنت را طلب می کنند
چو ناچار آخر ببایست مرد
خوشا درجوانی کس ار جان سپرد
بدا حال پیران زار وعلیل
خصوص آنکه از فقر باشد ذلیل
تهیدستی وپیری وناخوشی
خوش است ار خوری زهر وخود را کشی
کسی رامکن یا رب اینگونه خوار
وگر میکنی رحم بر حالش آر
چو هستی جوان کار پیری بساز
که شاید تو را عمر گردد دراز
ذخیره کن از سیم وزر در شباب
که گردد به پیری تو را فتح باب
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به پیری تو را نیست گر سیم و زر
به جز مردنت چاره نبود دگر
هوش مصنوعی: به پیری، تو دیگر نیاز به طلا و نقره نداری؛ جز مرگ، راهی برای رهایی نیست.
بود مردن از ذلت فقر به
چو باشد چنین دل به مردن بنه
هوش مصنوعی: مردن از سر ذلت و فقر بهتر از این است که دل به چنین وضعیت ناامیدکنندهای بسپارید.
خصوصا کهرنجور باشد تنت
شود قسمت این هر سه بر دشمنت
هوش مصنوعی: خصوصاً وقتی که بدنی ضعیف و مریض داشته باشی، تمام این مشکلات به دشمن تو منتقل میشود.
ز تونفرت آرند فرزندوزن
بود مردنت بهتر از زیستن
هوش مصنوعی: اگر فرزندی از تو به وجود آید، بهتر است که بمیری تا اینکه زن باشد.
به توجمله ترک ادب میکنند
ز حق مردنت را طلب می کنند
هوش مصنوعی: برخی از مردم بدون اداب و آداب اجتماعی، به نوعی حق تو را نادیده میگیرند و از این وضعیت درخواستی دارند که به مرگ تو ختم میشود.
چو ناچار آخر ببایست مرد
خوشا درجوانی کس ار جان سپرد
هوش مصنوعی: وقتی که ناچار شویم، دیری نمیگذرد که باید انسان با شجاعت بایستد. آنگاه در جوانی، اگر کسی جانش را فدای هدفی کند، خوب است.
بدا حال پیران زار وعلیل
خصوص آنکه از فقر باشد ذلیل
هوش مصنوعی: حالت پیرمردها متاثر و دردآور است، بهویژه آنهایی که به خاطر فقر خود افتاده و بیچارهاند.
تهیدستی وپیری وناخوشی
خوش است ار خوری زهر وخود را کشی
هوش مصنوعی: فقر، پیری و بیماری اگر موجب شود که زهر را بخوری و خودت را از زندگی رها کنی، به نوعی بهتر است.
کسی رامکن یا رب اینگونه خوار
وگر میکنی رحم بر حالش آر
هوش مصنوعی: ای پروردگار، کسی را خوار مکن، و اگر هم او را خوار میکنی، بر حال او رحم کن.
چو هستی جوان کار پیری بساز
که شاید تو را عمر گردد دراز
هوش مصنوعی: در جوانی تلاش کن و برای دوران پیری خود برنامهریزی کن، شاید این کار باعث شود که عمرت طولانیتر شود.
ذخیره کن از سیم وزر در شباب
که گردد به پیری تو را فتح باب
هوش مصنوعی: در جوانی از ثروت و دارایی خود پسانداز کن، زیرا که در پیری این دارایی به کمک تو خواهد آمد.