گنجور

بخش ۱۰ - دراحسان به خلق

کن احسان که انسان عبیدت شود
اگر روز قتل است عیدت شود
به احسان توان خلق رابنده کرد
به احسان توان مرده را زنده کرد
که بی جان بود آنکه را نیست نان
بلی مرده است آنکه رانیست جان
بده نان که البته از نان دهی
رسد روزگارت به فرماندهی
خوشا حال آنان که نان ده شدند
به هر ناتوانی توان ده شدند
شدندی به افتادگان دستگیر
نمودندی احسان به برنا و پیر
ترش رو نگشتند از سائلی
به تلخی نکردند خون در دلی
به شیرین زبانی وجود و کرم
نمودند فارغ دلی را زغم
بدادند آسودگی خلق را
رهاندند ز آلودگی خلق را
کس ار هست نان ده علی ولی است
که تقسیم روزی به دست علی است
نه تنها همی نان ده آمد علی
به امر خدا جان ده آمد علی

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کن احسان که انسان عبیدت شود
اگر روز قتل است عیدت شود
هوش مصنوعی: محبت و لطف کن، زیرا با این کار ممکن است دیگران به تو وابسته شوند. حتی اگر روزی حادثه‌ای تلخ اتفاق بیفتد، این خوبی‌ها می‌تواند به تو روزی خوش بدهد.
به احسان توان خلق رابنده کرد
به احسان توان مرده را زنده کرد
هوش مصنوعی: با نیکوکاری می‌توان به دستان مردم کمک کرد و با محبت می‌توان دل‌های مردگان را نیز شکفت.
که بی جان بود آنکه را نیست نان
بلی مرده است آنکه رانیست جان
هوش مصنوعی: کسی که نان ندارد، مثل کسی است که جان ندارد. واقعاً مرده است کسی که روح و زندگی‌اش از او گرفته شده باشد.
بده نان که البته از نان دهی
رسد روزگارت به فرماندهی
هوش مصنوعی: نان بده که مطمئناً با نان دادن، روزگار تو به فرمانروایی و موفقیت خواهد رسید.
خوشا حال آنان که نان ده شدند
به هر ناتوانی توان ده شدند
هوش مصنوعی: خوشا به حال کسانی که به هر ناتوانی کمک می‌کنند و نان‌خور آنها می‌شوند.
شدندی به افتادگان دستگیر
نمودندی احسان به برنا و پیر
هوش مصنوعی: آنان که به یاری افتادگان می‌پردازند، هم به جوانان و هم به افراد پیر نیکی می‌کنند.
ترش رو نگشتند از سائلی
به تلخی نکردند خون در دلی
هوش مصنوعی: آنهایی که با چهره‌ای درهم و زبر به خواسته‌های دیگران جواب منفی می‌دهند، باعث نمی‌شوند که کسی در دلش حس تلخی و زخم به بار آورد.
به شیرین زبانی وجود و کرم
نمودند فارغ دلی را زغم
هوش مصنوعی: وجود و مهربانی با سخن شیرین، دل شاد و آسوده‌ای را از غم‌ها پاک کردند.
بدادند آسودگی خلق را
رهاندند ز آلودگی خلق را
هوش مصنوعی: به مردم آسایش و راحتی دادند و آن‌ها را از آلودگی‌ها و گرفتار‌ی‌ها رهایی بخشیدند.
کس ار هست نان ده علی ولی است
که تقسیم روزی به دست علی است
هوش مصنوعی: هر کسی که نان و روزی دارد، به خاطر حضرت علی است، زیرا اوست که روزی را تقسیم می‌کند.
نه تنها همی نان ده آمد علی
به امر خدا جان ده آمد علی
هوش مصنوعی: علی تنها برای این نیامد که نان و روزی بدهد، بلکه به فرمان خدا جان و روح خود را برای مردم تقدیم کرد.